Samba

De makers van Intouchables zijn terug met multicultiknuffelkomedie Samba. Ze hebben Frankrijk een nieuw filmgenre geschonken.

Hij heet Samba, hij komt uit Senegal en hij kan niet dansen. Het is maar één letter verschil met ‘Sambo het negerjongetje’ uit het racistische kinderboek van Helen Bannerman, en dat moet ook Delphine Coulin hebben geweten die het boek Samba pour la France schreef waar regisseurs Eric Toledano en Olivier Nakache na hun immense succes met multicultiknuffelkomedie Intouchables hun nieuwe film op baseerden. Coulin beschreef in het boek haar ervaringen als vrijwilligster voor vluchtelingenorganisatie Cimade.
Samba is nadrukkelijk opgezet om het succes van Intouchables te evenaren: ook nu ontmoeten Parijzenaars uit verschillende milieus elkaar om het beste uit zichzelf te halen. Samba verblijft al tien jaar illegaal in Parijs in de hoop op een verblijfsvergunning, een beter leven en een spaarpotje voor de familie thuis. Vluchtelingenwerkster Alice heeft een burn-out en behandelt zijn zaak als onderdeel van haar therapie. Dat is inderdaad net zo kwestieus als het hier staat, vooral omdat het voor de makers van de film vooral een naïeve ‘meet cute’ is, die zo belangrijke eerste ontmoeting uit de romantische komedie.
Het is ongetwijfeld de meeste goedbedoelde film van het jaar. Hij werkt als een tierelier. Dat wel. Met acteur Omar Sy heeft het duo goud in huis. Charlotte Gainsbourg als Alice speelt een personage dat uit een Lars von Trier-film is ontsnapt, neurotisch, timide, seksueel geremd, maar intelligent genoeg om open te staan voor een nieuwe liefde. Tahar Rahim (vooral bekend uit Un prophète en Le passé) is nu eens niet de Algerijn met de sociale problemen, maar een levenslustige Braziliaan die tijdens een van de vele daglonersklusjes die hij met Samba opknapt zonder moeite de striptease uit de Coca Cola-reclame nadoet in hun wankele glazenwassersliftje dat aan de buitenkant van de veertigste verdieping zwabbert.
Het drietal speelt de sterren van de hemel. Ze hoeven gelukkig niet alleen maar het scenario van uitersten die elkaar ontmoeten in te vullen, maar hebben genoeg scènes die ook nog iets werkelijks te zeggen hebben over de rol die arbeid in ons leven speelt. Voor Samba is werk behalve leven en overleven ook een manier om zich uit te drukken, verder te komen, een invulling te vinden voor zijn leven. Alice, die zich aan het andere einde van het spectrum bevindt, is door haar werk van het leven zelf vervreemd geraakt. Daarnaast wil de film ook laten zien dat onze notie van illegaliteit achterhaald is, iets wat bijvoorbeeld Stephen Frears eerder al deelde in zijn Dirty Pretty Things, over de illegalen die de Londense hotelwereld overeind houden. Het is een thema dat in een Europa dat zich voor zijn eigen xenofobie geplaatst ziet nog onverminderd actueel is.

Dana Linssen