ROUNDERS

Regisseur John Dahl is bekend geworden met heel aardige thrillers in het film noir-genre. Zijn Red Rock West met Nicolas Cage en The last seduction met Linda Fiorentino steunden eerder op de broeierige uitstraling van deze acteurs dan op een broeierige plot, maar waren spannend genoeg. Ook zijn pokerfilm Rounders heeft een allstar-cast. Alleen deze keer verdwalen de sterren in de rook van het pokerspel.

Nieuwe ster Matt Damon is een ‘all American boy’ met tandpasta-glimlach. Een sportieve, aardige, brave jongen, type ideale schoonzoon, en daarom ook zo geschikt voor zijn rol als soldaat Ryan, in Saving private Ryan. Als je Matt Damon redt, red je alle Amerikanen. Ook het wiskunde-genie in Good Will Hunting en de jonge honderige advocaat in John Grisham’s The rainmaker waren rollen die op zijn lijf waren geschreven. Sympathieke vertegenwoordigers van de Amerikaanse droom die het lukt om tegen de stroom in een eigen, onafhankelijk bestaan op te bouwen. Met zijn hoofdrol in Rounders begint het er toch op te lijken dat Matt Damon, die het tenslotte zelf ook in twee jaar tijd tot wereldster heeft gebracht, die traditionele Amerikaanse levenslessen ook in het echt een warm hart toedraagt. Zelfs deze in potentie tegendraadsere gokfilm wordt met Matt Damon in de hoofdrol tot een Hollywoodgetrouw coming-of-age drama waarin de hoofdrolspeler na het overwinnen van tegenslagen en het doorstaan van conflicten uiteindelijk zijn ware identiteit vindt. Virtuoos pokerspeler, dat is Mike McDermott (Damon) en dat wil hij ook zijn, niet langer beschaamd en heimelijk, maar trots op zijn professie. Good Will Hunting en Rounders eindigen zelfs met identieke shots van een bevrijde Damon die in de auto stapt en de Amerikaanse snelweg oprijdt. Het veelbelovende, zelf gekozen volwassen leven tegemoet.

Mistig
Mike McDermotts groeiproces van stiekeme pokerspeler naar zelfbewuste professional dient tussen de regels ook de emancipatie van het pokerspel. De film houdt niet een pleidooi voor een verboden vrucht; het moralistisch peidooi van de film is eerder dat met pokeren niets mis is. "Poker is geen gokspel, maar een vaardigheid waar maar weinigen echt groot in zijn", zo stelt Damons voice-over wat defensief. Rechtenstudent Mike is een van die groten, alleen kan zijn tuttige vriendinnetje Jo (Gretchen Moll) die rare, kostbare hobby maar niet begrijpen. Zij ziet hem liever als de rechtenstudent waar hij uiterlijk toch zoveel van weg heeft. Na een extreem financieel verlies belooft Mike zich voortaan verre van de pokertafel te houden, maar dan komt zijn goklustige vriendje Worm (Edward Norton) uit de gevangenis. Deze haalt hem over toch weer een slag te slaan. Op de eerste slag volgt de volgende en wanneer zelfs Mike’s gerespecteerde rechtenprofessor hem adviseert dat hij in het leven moet doen wat zijn hart hem ingeeft, is de keuze tussen vriendin en spel snel gemaakt.
Nu had de pokerwereld best een interessante achtergrond kunnen zijn voor dit ‘man vindt zichzelf’-drama, alleen de scenarioschrijvers van Rounders (amateurpokerspelers David Levien en Brian Koppelman) hielden iets teveel van poker en dachten te gemakkelijk dat wij dat ook doen. Mike’s groei speelt zich af tegen een reeks van slechts voor insiders spannende pokersessies. Damon’s film noir-achtige voice-over, die de spelmanoeuvres begeleidt, draagt bij aan de rokerige nachtclubsfeer in de film, maar herinnert ook aan de Studio Sport-verslaggeving bij het biljarten. Niet dat Damon fluistert, maar hij slaat precies zo’n samenzweerderige, slaapverwekkende toon aan. Het maakt de mystiek van de poker er alleen maar mistiger op. "Aan iedere pokertafel zit een verliezer", aldus Damon, "als je die binnen een half uur niet hebt ontdekt dan ben je het zelf." Na twee uur lang staren naar veelbetekenende, grimmige of licht de wenkbrauwen optrekkende blikken rondom tafels bezaaid met dollars, azen en schoppen had ik nog steeds geen idee wanneer iemand de winnaar of de verliezer was. Een handicap die de lust in spel (en film) niet echt verhoogde.

Potsierlijk
Behalve dat het pokerspel voor buitenstaanders ondoordringbaar blijft, hebben ook de acteurs de opdracht gekregen vooral pokervast op alles te reageren. Het gevolg is dat de meesten door de film lopen alsof ze eigenlijk ergens anders hadden moeten zijn. Zo is de in eerdere rollen zo charismatische Edward Norton (Primal fear, The people vs. Larry Flint, Everyone says I love you) als Mike’s boezemvriend Worm er zichtbaar met zijn hoofd niet bij. De man spreekt en beweegt als een verslaafde die dringend toe is aan een shot, en blijft dat doen ook als de kaarten al worden geschud. Ook ‘onze’ Famke Janssen hangt wat landerig rond en loopt alsof ze ieder moment over haar lange benen kan struikelen. John Malkovich heeft zich als koele pokervillain een potsierlijk Russisch accent aangemeten dat vooal op de lachspieren werkt en waarmee hij het beetje spanning rondom de centrale spelen aan begin en einde van de film ondermijnt. Al met al is Rounders misschien een film voor pokeradepten, misschien ook nog wel een curiositeit voor Malkovich-fans, maar voor spelletjeshaters is er hoegenaamd niets aan.

Jann Ruyters