REVANCHE

Precies en beheerst filmt de Oostenrijker Götz Spielmann in zijn thrillerdrama revanche de verstikkende relatie tussen vijf vreemdelingen.

Wie zijn film revanche noemt, windt er geen doekjes om. Wraak wordt er inderdaad genomen in dit spannende, onderkoelde drama, maar niet zoals wij verwachten. De overvaller wiens vriendin is neergeschoten door een politieman, neemt wraak door juist het tegenovergestelde te doen van het plegen van een moord. Heel knap hoe de Oostenrijkse regisseur Götz Spielmann de levens van zijn personages subtiel verbindt, vijf uitersten in karakter die lotgenoten zijn tegen wil en dank. Deze keer geen verschillende verhaallijnen die elkaar kruisen, zoals de laatste jaren zo vaak gebeurt, maar een evenwichtige constructie die de vreemdelingen bindt als een organisch geheel.
Stilistisch is de film een genot om naar te kijken, hoe wrang de gebeurtenissen ook zijn. De droevige atmosfeer is heel beklemmend doordat de cameraman de mensen steevast filmt in nauwe gangen en stegen of van bovenaf tussen hele lange dunne bomen, die vooral hun eenzaamheid benadrukken. De steen die aan het begin van de film in het water wordt gegooid, laat zien dat niets zonder gevolgen blijft. Spielmann bedient zich misschien niet van een originele esthetiek maar wel van één die effectief is, omdat zo weer eens duidelijk wordt wat een grote invloed de omgeving en de architectuur op mensen kunnen hebben. Tegelijk reflecteert die omgeving ook hun gemoedstoestand.

Liefdesnest
Spielmann legt veel nadruk op huiselijke handelingen, zoals het maaien van het gras, wat vanachter een gesloten raam wordt gefilmd, het aantrekken van de schoenen met deels onscherp beeld, en het hakken van het brandhout dat maar door en door gaat. Overvaller Alex, die vanuit een misdaadmilieu naar het platteland van zijn grootvader is gevlucht, probeert via dat houthakken een houding aan te nemen. Een van de pijnlijkste scènes van de film is die waarin hij wakker wordt naast de vrouw met wie hij een vreemde affaire krijgt. Als er wordt uitgezoomd blijkt dat zij nota bene de lege kinderkamer heeft uitgekozen als liefdesnest.
Ieder personage komt goed uit de verf: Alex de tobber, zijn vriendin de enigmatische prostituee, zijn minnares met verborgen agenda, de politieman met schuldcomplex en zijn grootvader die niets meer verwacht van het leven.
De uitstekende acteurs en de subtiel-spannende plot zorgen ervoor dat revanche van begin tot eind blijft zuigen, maar de kurk waar revanche echt op drijft is de manier waarop de verstrengelde levens zijn gefilmd: precies, beheerst en benauwend. Die finesse leverde de film een Oscarnominatie beste buitenlandse film en twee Fipresci-persprijzen op. revanche lijkt dan ook de doorbraak voor Spielmann, die al zeven films heeft gemaakt maar nog nooit eerder een film in de Nederlandse bioscoop heeft gehad. Met revanche sluit hij aan bij verstikkende-relatiefilmers als de Duitse regisseur Christian Petzold (yella, jerichow), films waarbij je na afloop het liefst een flinke dosis frisse berglucht zou inademen.

Mariska Graveland