RECLAIM YOUR BRAIN (FREE RAINER)

In reclaim your brain (free rainer) manipuleert televisiemogul Rainer de kijkcijfers om zijn kwaliteitstelevisie te promoten.

Televisiemagnaat Rainer maakt de televisie van vandaag. ‘Hol dir das Superbaby’ bijvoorbeeld, waarin geanimeerde spermacellen moeten racen om als eerste een eicel te bevruchten. Rainer drinkt, snuift, richt pistolen op medeautomobilisten, gaat naar feestjes met zijn bloedmooie vrouw en leeft volgens het motto: ‘Life is entertainment’. Na een aanrijding wordt hij in coma geconfronteerd met wat hij het publiek aandoet. De prachtige Ken-mannen en Barbie-vrouwen keren zich tegen hem; het brein van het publiek is afgestorven door zíjn abonimabele televisie. Wanneer hij bijkomt weet hij wat hem te doen staat: kwaliteitstelevisie maken.
Voortbordurend op het thema ‘het veranderen van machtsposities’ dat ook centraal staat in zijn film the edukators — die fette jahre sind vorbei (2004), maakt Oostenrijker Hans Weingartner zijn derde lange speelfilm. Opnieuw probeert hij op een vrolijke, grappige manier de wereld te verbeteren en ons wakker te schudden. In deze propaganda voor goede televisie wordt het actuele debat over de ‘Gouden kooi’-tv aan de orde gesteld: zijn mensen echt zó dom dat ze alleen het meest smakeloze willen zien of worden ze dom gemaakt door wat ze te zien krijgen?
Om kwaliteitstelevisie te promoten komt Rainer op het idee de kijkcijfers te manipuleren. En zo stelt Weingartner ook de beruchte kijkcijfermetingen aan de kaak. In een interview vertelt hij dat hij een onderzoek naar kijkcijfermetingen in Duitsland deed en er achter kwam dat geen enkele allochtoon een kijkcijfermeter bezit.

Zombies
reclaim your brain (free rainer — dein fernseher lügt) begint met snelle, ingenieuze montage en cameravoering waarin de close-up opvallend aanwezig is. Dat maakt de wereld onoverzichtelijk. Het grijze Berlijn voegt kilte toe en de schreeuwerige muziek chaos, de kernwoorden uit Rainers leven. Als de film vordert krijgt de wereld meer kleur en doet de montage rustiger aan. reclaim your brain is niet alleen qua verhaal maar ook qua visuele effecten vergelijkbaar met the edukators. Helaas lukt het beide films niet dat tempo vol te houden. De vlotheid verdwijnt en daarmee ook de spanning.
Toch weet Moritz Bleibtreau als Rainer, onder andere bekend uit lola rennt en das experiment een intrigerende rol neer te zetten, Het lukt de acteur de absurde wending van keiharde televisiemagnaat naar gevoelige wereldverbeteraar geloofwaardig te maken. Zijn gezichtuitdrukkingen en fysieke houding worden haast ongemerkt kleiner, rustiger en zachter. Eerst snuift hij zelfverzekerd lijntjes coke van de toilettafel, maar geeft dan even later ongemakkelijk toe dat hij niet kan zwemmen.
In reclaim your brain voegt het publiek zich slaafs naar de televisie. Of er hoge of lage cultuur gepromoot wordt is van ondergeschikt belang. De mensen zijn, in de woorden van mediatheoreticus Theodor Adorno, ‘couch potatoes’, divan-aardappels die kritiekloos slikken wat hen wordt aangeboden, of het nou rommel is of hoogstaand vermaak. Op deze manier levert Weingartner in feite kritiek op het hedendaagse televisiepubliek dat in zijn ogen bestaat uit zombies met vierkante ogen.

Laura van Zuylen