Rebelle

Tell, don’t show lijkt het devies in Rebelle. In deze film is dat essentieel om de kijker bij het verhaal te houden.

De oorlog leeft voort in de 14-jarige Komona, als een gif dat haar lichaam en haar ziel is binnengedrongen. Twee keer is ze door het rebellenleger ontvoerd en beide keren kreeg ze daarbij een machinegeweer in handen gedrukt met het bevel om haar geliefden — eerst haar ouders, de tweede keer haar vriend — dood te schieten. Het verhaal dat ze vertelt aan het ongeboren kind in haar buik is haar verantwoording voor het feit dat ze misschien niet in staat zal zijn ervan te houden.
Films over de gruwelen van oorlog willen nog wel eens ontaarden in een naar sensatie riekende expositie van gewelddadigheden, maar de Canadese filmmaker Kim Nguyen zet in Rebelle niet in op het schokeffect. Hij is zelfs opvallend kies in zijn omgang met geweld: de camera draait er consequent van weg. En daar valt een hoop voor te zeggen. Met name als het gaat over zwart Afrika, waar Rebelle zich afspeelt, zijn we inmiddels overvoerd met beelden van met machetes aan stukken geslagen mensen. Het verhaal blijft nog wel eens in de schaduw staan van al die bloederigheid. Ook al zegt een beeld misschien meer dan duizend woorden, al te sterke beelden kunnen een film ook platslaan. In The Last King of Scotland (2006) — een fictief relaas van het terreurregime van Idi Amin — zit zo’n beeld dat ik helemaal niet had willen zien. Eenmaal op mijn netvlies hield het me nachtenlang zo bezig dat ik de rest van de film ben vergeten.
Het verhaal van Rebelle blijft wél overeind. Nguyen speelt met de verbeeldingskracht van de kijker en weet precies hoe hij die kan prikkelen. De magische elementen in het verhaal mixen op natuurlijke manier met het ruwe realisme. Grote troef van de film zijn de jonge Congolese acteurs Rachel Mwanza en Serge Kanyinda in de rollen van Komona en haar vriend Magicien. Hun hele wezen straalt een kinderlijke wijsheid uit. Ze lijken doordrongen van het besef dat geweld niets sensationeels heeft.

Sasja Koetsier