PERSÉCUTION

Patrice Chereau’s persécution slaagt erin het chaotische gevoelsleven van zijn hoofdpersoon over te brengen. Uit alle verwarrende en tegenstrijdige emoties weet de regisseur eenheid te creëren. Net als wij in ons hoofd doen.

Als manusje-van-alles Daniël (Romain Duris) terugkomt van het rusthuis waar hij wekelijks bejaarden bezoekt, treft hij zijn huis in een complete puinhoop aan. Lege drankflessen en doppen van pistachenootjes vullen de keukentafel, een afgekoeld bad en vieze handdoeken tekenen de badkamer. Op zijn bed slaapt een naakte, dronken vreemdeling (Jean-Hugues Anglade). Wanneer Daniël hem zijn huis probeert uit te werken, verklaart ‘de gek’ hem de liefde.
Na intimacy (2000) en gabrielle (2005), maakt de Franse regisseur Patrice Chéreau met persécution opnieuw een film over relaties tussen mensen die, zoals we van hem gewend zijn, geen van allen aardig zijn. Dit keer gaat hij in op het ambigue contact tussen Daniël en Sonia (Charlotte Gainsbourg), die elkaar slechts maatjes durven noemen in plaats van geliefden. De gek die Daniël begint te stalken, volgt hem volhardend. De film werd onder andere genomineerd voor de Venetiaanse Gouden Leeuw.
Ook de camera gedraagt zich, in navolging van de titel, als achtervolger. Hij schaduwt de bewegingen van de personages onvermoeibaar. Zie je iemand een deur op slot doen, dan volgt de camera zijn handen, om vervolgens weer naar zijn gezicht omhoog te kruipen.

Achtervolgingswaan
Niet alleen het contact tussen Daniël en Sonia is tweeslachtig. Op Daniëls persoonlijkheid is eveneens geen vinger te leggen. Hij weet je hart te winnen, maar gedraagt zich bij Sonia’s vrienden als een zodanige zak, dat hij die gewonnen sympathie meteen weer verliest. Ironisch genoeg maakt dat haar juist beminnelijk, terwijl zij voor hem, en dus ook voor ons, ongrijpbaar blijft.
Slechts één keer heeft hij haar; als hij dronken haar huis binnendringt en zij aanvankelijk doet alsof ze slaapt. Op momenten als deze merk je dat Chéreau ook een operaregisseur is. Met alleen zachte, zich herhalende gitaarmuziek en zingende glazen, weet hij één klap in een sfeer neer te zetten, die de hele scène kleurt. Sonia geeft zich uiteindelijk aan Daniël over en vrijt met hem. Het onromantische blauwe licht kan hen op dat moment niet deren.
Opvallend is dat Daniël zich door zijn jaloezie steeds meer gaat gedragen als de stalker die hij veracht. Hij belt Sonia smekend op en zit huilend in haar auto. Zo begint hij langzaamaan zelfs genegenheid op te vatten voor zijn stalker. Gooit hij hem de eerste keren zo goed als naakt het huis uit, later neemt hij de gek in vertrouwen wanneer hij hem persoonlijke verhalen vertelt. Hoe meer Daniel zijn vriendin kwijtraakt, des te meer zoekt hij toenadering tot zijn achtervolger. Dit roept de vraag op of de man wel bestaat, of dat het een projectie is van Daniels eigen obsessie en achterdocht.
persécution is niet interessant omdat je je met de personages kunt identificeren. Door de onvoorspelbaarheid van hun karakter en de korte, fragmentarische scènes is dat onmogelijk. Maar juist daardoor blijft de film boeiend.

Laura van Zuylen