PAULINE & PAULETTE

Veelvuldig klinkt Tsjaikovski’s Bloemenwals in Lieven Debrauwers speelfilmdebuut Pauline & Paulette. Een rozerode film over zusterliefde, die soms wat roder en soms wat roziger mag zijn.

Elke ochtend gaat ze direct uit bed de bloemen water geven. En daarna strikt haar zus haar veters. Elke ochtend gluurt ze op weg naar de slager even binnen in de winkel van haar andere zus: Paulette van de operette. Zij woont in een rood met roze passementerie waar Vlaamse madammekes hun buitenmodel directoires kunnen kopen en een onsje borduurzij, alles mooi verpakt in cadeaupapier met rode rozen. Pauline van 66 is een meisje van de kleuterschool gebleven en haar plakboek vol met bloemen ademt die ene roze kleur die haar beschermt tegen een wereld waarin mensen achter haar rug om haar lachen, korzelig zijn en ongeduldig. Kun je nu nog je schoenen niet zelf dichtmaken?

Keskusè
Pauline & Paulette is de debuutfilm van de Belgische regisseur Lieven Debrauwer, die tijdens de festivals van Cannes en Gent met publieksprijzen werd bekroond en in België het merendeel van de jaarlijkse Joseph Plateau-prijzen in de wacht sleepte. Het is dan ook moeilijk om niet geraakt te worden door onopgesmukte en liefdevolle manier waarop Debrauwer de levens van zijn hoogbejaarde hoofdpersonen tekent. Als de zus waar Pauline in huis woont, en die op het tafelkleed bestek geschilderd heeft, zodat Pauline precies weet hoe ze de tafel moet dekken, overlijdt, schuiven de andere twee zussen de verantwoordelijkheid voor Pauline op elkaar af.
Bij Cécile in Brussel is het wit, koud en steriel en zijn de bloemen op de Grote Markt de volgende dag weer opgeruimd. Bovendien wordt Paulines onvermogen om met de haastige grotemensenwereld te communiceren nog eens subtiel verbeeld door de Belgische taalstrijd: In Brussel zeggen ze ‘keskusè’ vertelt ze Paulette, naar wie ze terugvlucht. Maar Paulette droomt van de operette, wordt wel eens kribbig van die Pauline die maar aanminnig naar haar staart en wil zelf ook niet helemaal volwassen worden in haar meisjeskamer vol ruches en kanten antimakassarretjes.

Pop-up-boek
Lieven Debrauwer vertelde dat hij zijn film speciaal geschreven had voor de twee hoofdrolspeelsters Dora van der Groen (Pauline) en Ann Petersen (Paulette). Enerzijds is Pauline & Paulette dan ook een echte acteursfilm, waarin je kunt smullen van blikken (Dora van der Groen is ontroerend prachtig) en hoofdbewegingen, sloffende voeten en lichamen die zich moeten voegen naar suffe jurken (Pauline) of knellende robes (Paulette). Uit dat laatste blijkt al dat er ook veel aandacht is besteed aan het visualiseren van de belevingswereld van de hoofdpersonen. Een zorgvuldige art direction en cameravoering weerspiegelen de onderlinge verhoudingen tussen de zusters, hun liefde en ongemak, en ook onderliggende motieven als volwassen worden en rouwverwerking. De interieurs zijn soms te krap en dan weer lijken ze de ene keer voller dan de andere. Ook een voorzichtig gebruik van beeldrijm draagt daaraan bij. Pauline & Paulette doet wel wat denken aan een kijkdoos of een pop-up-boek. Iets om te koesteren in zijdepapier en een bloemetjesverpakking.

Dana Linssen