Ouwehoeren

De twee oudste prostituees op de Wallen keuvelen er in Ouwehoeren lustig op los. Over de nieuwste dildo’s, de concurrentiestrijd met prostituees van over de grenzen, maar ook over het pensioen dat onvermijdelijk nadert.

Bijna een halve eeuw zaten de tweelingzusjes Martine en Louise Fokkens (1942) achter het raam. Genoeg om de Wallen met eigen ogen te zien veranderen in een toeristische trekpleister waar vooral jonge, exotische dames hun seksuele diensten aanbieden. Maar sinds kort ligt er voor de Fokkens een tweede carrière in het verschiet. In rap tempo zijn ze uitgegroeid tot een cultfenomeen, met de uitgave van een boek, een optreden bij De Wereld Draait Door en een eigen film waarin ze met Amsterdamse humor uit de doeken doen hoe ze in al die jaren ‘wereldschepen’ vol klanten versleten.
Er zit een zekere dubbele moraal achter alle aandacht, want zoals ze zelf opmerken maken veel mensen, ook hoerenlopers, prostituees nog altijd uit voor rotte vis. Wat dat betreft vormt Ouwehoeren een welkome uitzondering, en misschien zelfs een voorzichtige stap in de emancipatie van deze ondergewaardeerde beroepsgroep. Want er zit niets denigrerends of minachtends in deze docu-hommage van Gabriëlle Provaas en Rob Schröder. De makers hebben vooral oog voor de tomeloze opgewektheid en levenslust van de onafscheidelijke zusjes. Lustig grappen en keuvelen ze erop los — ja, noem het gerust ouwehoeren. Martine koopt condooms voordat de werkdag in haar peeskamertje begint (‘Wel graag goeie hé, je hebt er toch niet in geprikt!’), samen recenseren ze voor de etalage van een seksshop de nieuwste dildosnufjes, en over hun klanten niets dan warmte en compassie — zoals die groot geschapen Hells Angel die pardoes door het bed zakte!
Ouwehoeren dreigt in zulke scènes over te hellen naar een klucht. Dat dit niet gebeurt, komt omdat er ook uitgebreid wordt stilgestaan bij de minder leuke kanten van hun bestaan. Zo zijn de zusjes echt niet voor de lol in het vak gestapt: we leren dat armoede hen ertoe dwong. In de begindagen van hun carrière openden ze een eigen bordeel in de Koestraat, maar de mannelijke pooiers tolereerden hun onafhankelijke houding niet en pestten hen weg. En al is Louise inmiddels met pensioen, Martine werkt stug door — ze heeft de centen nodig, omdat ze gewend is op (te) grote voet te leven.
Het totaalplaatje steekt misschien rooskleurig af tegen de maatschappelijke werkelijkheid — waar zijn de ethische vraagtekens bij prostitutie? Het vraagstuk van de illegaliteit? De groeiende criminaliteit op de Wallen — maar het regisseursduo stelt die vragen bewust niet. Ze willen geen politieke discussie op gang brengen, maar houden het bij een schets van het optimistische karakter en de energieke levenshouding van de Fokkens.
Ondanks de talloze bittere tegenslagen hebben zij het hoofd trots hoog weten te houden. Met dank aan hun eigen nuchterheid en relativeringsvermogen. De milde, soms komische, soms melancholische ondertoon van de film, onderstreept zo perfect hun persoonlijkheid.

Niels Bakker