ON A CLEAR DAY

On a clear day verbeeldt een strijd tegen trauma’s en voor eigenwaarde, maar kent een overvloed aan woorden.

Had hij dit wel moeten doen? Waarom doet hij dit eigenlijk? Wat is het, wat hij aan het doen is? Waar is hij? In totale verwarring lijkt Frank ten onder te gaan in zijn poging om het Kanaal over te zwemmen. Frank en de toeschouwer van On a clear day zijn op dit moment lotgenoten, want ook in de cameravoering en montage heerst ogenschijnlijke wanorde. Water is overal en juist op het moment dat Frank het meest gebaat is bij kalmte, dreigt hij te verdrinken in traumatische herinneringen aan zijn verdronken zoon.
Dit is het moment waarop regisseuse Gaby Dellal van de toeschouwer eist te kijken en mee te denken. Ze biedt hem de mogelijkheid om in te vullen wat de beelden betekenen. Jammer genoeg houdt ze dit nog geen scène vol, het is slechts een fragment. Bij de rest van de film kunnen gerust af en toe de ogen gesloten worden, zo goed als alle informatie zit namelijk in dialogen.

Verdrinken
On a clear day kent een aantal overeenkomsten met de Duitse film Schultze gets the blues van Michael Schorr (2003). Hoofdpersoon Schultze heeft zijn werkende leven in de mijnen gesleten en weet niet wat hij na z’n pensioen aan moet met al die vrije tijd. Hij zoekt naar avontuur, vooral om de eenzaamheid te verdrijven. De koppige Frank (Peter Mullan) wordt na zesendertig jaar trouwe dienst uitgerangeerd, terwijl zijn collega’s (die wel hun trots inslikten) de doorstart van de scheepswerf in Glasgow overleefden. Ook Schultze heeft een gering aantal vrienden van zijn werk, die zich net als de vrienden van Frank neerleggen bij hun lot. Het grootste verschil tussen beide films is dat Schultze samen met de toeschouwer op avontuur gaat — beide weten niet wat hen te wachten staat — terwijl Frank er alleen voor staat.
Al na twee scènes ligt de uitkomst van On a clear day vast. Eén van Franks zoons verdronk als kind; Franks reddingspoging was tevergeefs. Dat trauma wil hij kwijt en zijn andere zoon, die hij door zijn verdriet langzaam wegdreef, wil hij terug.
De film gaat over hoe we elkaar verliezen, niet alleen de mensen die sterven maar juist ook de mensen die overblijven. Op zich een interessant thema maar de voorspelbaarheid van het verhaal zorgt voor onverschilligheid. Een enkele keer wekt On a clear day sympathie: Frank heeft mallotige vrienden, een goed geluimd stel sukkels. Maar verder dan een glimlach komt het niet, want ook in dit geval weet Dellal haar film niet los te weken van stereotypes. Misschien kan het script beter worden voorgelezen, de verbeelding is dan aan de toeschouwer. Nu verdrinkt de film in een overvloed aan woorden.

Asher Boersma