Nymphomaniac

Het seksuele evangelie volgens Lars von Trier. In twee gekuiste delen, meldt de disclaimer.

Nadat de camera minutenlang door een labyrint van — nep ogende — bakstenen muren is gegleden, houdt hij stil bij een vrouw die voor dood op het trottoir ligt. Er dwarrelt sneeuw naar beneden. Alhoewel, sneeuw kun je het nauwelijks noemen; het is natter. Viezer. Op de soundtrack zet snoeihard Führe mich van Rammstein in.
Een man buigt zich over de vrouw. "U hebt een ongeluk gehad", zegt hij. "U hebt een ambulance nodig." De vrouw wil geen ambulance, en ook geen politie; ze wil wel een kopje thee met melk. "Dan moet je met me mee", zegt de man. "Ik serveer geen thee op straat."
In zijn Spartaans ingerichte woning (aan de muur hangt alleen een Russische icoon) vraagt Seligman (Stellan Skarsgård) wat er is gebeurd. "Ik ben een slecht mens", antwoordt Joe (Charlotte Gainsbourg). "Dat bestaat niet", riposteert hij. "Wilt u er misschien over praten?" "Ik zou niet weten waar ik moet beginnen", zegt zij weer. "Maar als je het écht wilt begrijpen, moet ik het hele verhaal vertellen. En dat is lang en immoreel."
Vervolgens begint de vrouw haar levensverhaal te vertellen; het is een aaneenschakeling van seksuele aberraties, opgedeeld in hoofdstukken met welluidende titels als Delirium en The Eastern and the Western Church. De vrouw vertelt, de film maakt een sprong in de tijd en we zien hoe ze al op jonge leeftijd rebelleert tegen de liefde. Liefde is lust met jaloezie, seks is veel en veel beter, vindt het mooie meisje, dat het met zo veel mannen doet dat ze ze niet meer uit elkaar kan houden.
Seligman, een wat vreemde, joodse eenzaat, kijkt er nauwelijks van op. Hij is een al begrip, stelt af en toe een vraag ("Voelde je je goed of voelde je je slecht?"), vergoelijkt en vat het een en ander adequaat samen: "Dus je was met al die mannen, en toch voelde je je eenzaam?!"
Nymphomaniac bevat, zoals Von Trier had aangekondigd, veel frontaal naakt en talrijke expliciete seksscènes, waaraan je gek genoeg redelijk snel went. De seks wordt afgewisseld met verhandelingen over vliegvissen en de volgorde waarin mensen hun nagels knippen, over het jodendom, Bach en essen, de mooiste bomen van allemaal. Von Trier versnelt en gebruikt split screen; er verschijnen van betekenis zwangere getallen in beeld en er is een hoofdstuk in zwart-wit. Tijdens de aftiteling van het eerste deel zijn er al beelden te zien van het nóg explicietere tweede deel (de nymfomane Joe met twee enorme zwarte mannen, Joe met een sm-meester met een engelenvoorkomen).
De cast bestaat uit een interessante mix van Von Trier-habitués, gerespecteerde Deense (theater)acteurs (Nicolas Bro, Jens Albinus) en Hollywoodsterren (Shia LaBeouf, Christian Slater en Uma Thurman — die een even groteteske als huiveringwekkende rol speelt als bedrogen echtgenote). De Britse Stacy Martin, die de jonge Joe speelt, maakt een debuut dat zij en de kijker nooit meer zullen vergeten.
Von Trier trekt, kortom, alle registers open. Het maakt dat het eerste deel voorbij vliegt, en dat je het tweede deel zo snel mogelijk ook wilt zien. Het maakt ook benieuwd naar de film die de Deense provocateur werkelijk voor ogen stond; deel 1 wordt voorafgegaan door een disclaimer. Daarin staat dat het een ingekorte, gecensureerde versie is, gemaakt met Von Triers toestemming, maar zonder zijn medewerking.

Jan Pieter Ekker

Filmkrant.Live verzorgt in januari en februari inleidingen bij Nympho­maniac:
The Movies Amsterdam 4 januari 21.15 (tussen de beide delen van de film in), Dana Linssen

Raadpleeg ook de agenda van uw filmtheater | Voor meer informatie en boekingen filmkrant.live@gmail.com