Milk

Politiek, menselijk, 'out there' en speels

  • Datum 01-01-2009
  • Auteur Barend de Voogd
  • Thema Filmkrant 306
  • Gerelateerde Films Milk
  • Regie
    Gus Van Sant
    Te zien vanaf
    22-01-2009
    Land
    Verenigde Staten, 2008
  • Deel dit artikel

De nieuwe film van Gus Van Sant, over homorechtenactivist Harvey Milk, zal het vermoedelijk goed doen bij de Oscars.

Harvey Milk was de eerste homoseksuele politicus in de Verenigde Staten die daar openlijk voor uitkwam. In 1977 werd hij verkozen tot city supervisor van San Francisco. Elf maanden later werden hij en burgemeester Moscone vermoord. De film die Gus van Sant (Elephant, Last Days) over de invloedrijke activist en politicus maakte, opent met zwart-wit archiefbeelden van homoseksuele mannen die tijdens politierazzia’s worden opgepakt. Ze verbergen hun gezicht voor de camera. De film eindigt met de massale fakkeltocht ter nagedachtenis van de vermoorde Milk. De homo- en lesbobeweging was toen kleurrijk, ‘loud & proud‘.

De knappe art direction in Milk voert je mee terug naar de jaren zeventig, en het uitgekiende gebruik van historisch beeldmateriaal wekt ook de emoties van weleer. Te weten dat je naar de échte Anita Bryant kijkt, die tekeer gaat tegen “gay perverts and pedophiles” verbijstert meer dan een actrice waarschijnlijk gedaan zou hebben. Van Sant treft de toon van Milks politieke respons heel goed: "My fellow degenerates, I would like to announce my candidacy!" De regisseur hanteert in zijn film diezelfde mix van humor en provocatie. Milk zit vol nichterigheid en flirtende mannen, er zijn seksscènes, én er zijn de momenten waarop Milk de gehaaide politicus is die allianties sluit met zijn vijanden of hondenpoep schept om stemmen te winnen. De film is – zoals de man – politiek, menselijk, out there en speels.

Uit de kast
Sean Penn is verbazingwekkend. De acteur, die toch bekend staat als heetgebakerde mannetjesputter, transformeerde volledig tot de delicate politicus met de zachte stem die zelfs de vakbondsleden van de Teamsters voor zich wist te winnen. Penn beheerst de gebaartjes en lach tot in de perfectie, zonder karikaturaal te worden, en verleent Milk groot charisma.

Het dramatische hart van de film wordt gevormd door de scènes waarin hij tegenover Dan White (Josh Brolin) staat. Milk kende zijn moordenaar, een diepgefrustreerde fundamentalistisch-christelijke medepoliticus. Brolin, die van het script niet erg veel ruimte krijgt, speelt White intens. In White’s dronken woede-uitbarstingen wordt zijn machteloosheid in volle omvang zichtbaar, en wellicht, de suggestie is er, was dat ook de woede van de afgewezen minnaar. Of White werkelijk een man was die niet uit de kast durfde komen, is niet eens relevant. Tegenover alle geslotenheid en haat, van de Bryants en de Whites, zet de film Milk overtuigend neer als een symbool van openheid en het verlangen naar liefde.

Rond de Oscar-uitreikingen wijzen veel commentatoren natuurlijk op de overeenkomsten tussen Milk, die speechte over ‘hope’, en Barack Obama. Niet om een spelbreker te zijn, maar slechts enkele weken voor de filmpremière, op 4 november, stemde een meerderheid van de Californiërs per referendum nog tegen het homohuwelijk. Ook Obama is tegen. Ze kunnen daar dus nog wel wat van Milks politieke talent en humor gebruiken: "A homosexual with power, that’s scary."