Memories of Murder

De Zuid-Koreaanse serial killer-thriller Memories of Murder is een inktzwarte karakterstudie, gebaseerd op ware gebeurtenissen die de natie schokten.

De laatste jaren heeft de Zuid-Koreaanse filmindustrie een enorme bloei doorgemaakt en zich daarbij ontwikkeld tot een van de grootleveranciers van Aziatische genrefilms, een ranglijst die tot een dikke tien jaar geleden werd aangevoerd door de Britse kroonkolonie Hongkong.

De meeste van deze opvallend prijzig ogende films willen nog niet doordringen tot de Europese markt, maar het filmfestival van Rotterdam vertoont de laatste jaren wel succesvolle Zuid-Koreaanse producties zoals Save the Green Planet! (2003), Sympathy for Mr. Vengeance (2002) en de nationale kaskraker Memories of Murder (2003), die nu een kortstondig maar terecht bioscooproulement krijgt.

Lomperik
De film is gebaseerd op gruwelijke gebeurtenissen die Zuid-Korea tussen 1986 en 1991 schokten: een seriemoordenaar vergreep zich aan tien vrouwen. Om de grote commotie en zijn ongrijpbare status maar te illustreren: de politie hield drieduizend ondervragingen en er werden tijdens de opsporingsacties 1,8 miljoen agenten en militairen gemobiliseerd.

Dat de film een hit werd in Zuid-Korea is te begrijpen, maar Memories of Murder heeft ook veel te bieden aan een westers publiek zonder kennis van de achtergronden. En dat doet regisseur Bong Joon-ho door de ballast van nationale verontwaardiging rond de gang van zaken af te werpen en zich te richten op de twee inspecteurs die de zaak onderzoeken.

De één (Song Kang-Ho) is een lomperik die zich laat omkopen en ieder verdacht persoon zó probeert te intimideren dat deze een valse getuigenis aflegt. De ander (Kim Sang-Kyung) is een stadse rechercheur die naar het platteland afreist om de meest recente moord te onderzoeken. Hij bezit routine, rust en inzicht. Tussen de twee gaapt een kloof, maar gaandeweg beginnen ze zich in elkaar te interesseren. Ondertussen blijft de griezel toeslaan.

Schimmig
Wat Memories of Murder van het gros der serial killer-thrillers doet afwijken is de aandacht die Bong geeft aan de verschuivingen in gedragspatronen en morele principes van de twee hoofdpersonen. Zeker, de schimmige moordenaar komt aan bod en zijn macabere modus operandi doet denken aan Se7en (1995) en vooral de thrillers van de Italiaanse meester Dario Argento, maar het zijn uiteindelijk de mensen Song Kang-ho en Kim Sang-Kyung waarin een kijkje wordt genomen. En het is beslist niet mis wat er aan de oppervlakte verschijnt.

Daarbij is vooral de lijvige Song geweldig op dreef als een nietsontziende bullebak die langzaam transformeert tot een bedachtzamer individu, met een andere kijk op de zaak, de misstanden in de Koreaanse maatschappij en het politieapparaat. Dat alles wordt fraai geïllustreerd door de cyclische vorm, wanneer Song jaren later terugkeert naar het verlaten korenveld waar hij in de opening van de film een lijk aantrof. De vraag wie wat deed en waarom, en de conclusie dat de wereld veel dieper in schuld dan boete gedrenkt is, schuift Bong dan duivels geraffineerd op het bordje van de kijker. Dat heeft een ijzingwekkend en heel erg naar effect. Maar dan in de goede zin des woords.