MEISJE

Dorothée van den Berghe debuteert met het ingetogen Meisje, over de bleke Muriel die haar moeder verlaat voor de grote stad. De film is, net als haar regisseuse, een Belgisch-Nederlandse coproductie. "Ik leef in alle twee de landen een beetje, dus wat dat betreft heb ik weinig identiteit."

"Als filmmaker ben ik eerder opgepikt door Nederland dan in België. Ik kreeg kansen bij de VPRO, en ben geschoold door een Nederlandse omroep. Qua generatie en oog voor kleine, alledaagse dingen leun ik aan tegen de makers van de reeks lowbudget speelfilms voor Route 2000 en No More Heroes. Wat mij in die films aanspreekt, is dat ze kleine onderwerpen behandelen op een uitgebreide manier, waardoor dat toch iets universeels heeft. In De Poolse bruid laat Traïdia zien hoe iemand een boterhammetje smeert. Dat was ik daarvoor nauwelijks in Nederlandse films tegengekomen. Het probleem met België en Nederland is doorgaans dat ze hun kleine taalgebied willen overcompenseren met immense drama’s, die dan noch een Amerikaans noch een thuispubliek raken. Terwijl een boer in Drenthe zoals in De Poolse bruid, dat meisje in Drift en de drie vriendinnen in Îles flottantes aangrijpender zijn. Ik geloof in de kleine aanpak die dicht bij Nederland en België blijft. Ik leef in alletwee de landen een beetje, dus wat dat betreft heb ik weinig identiteit. Maar ik hoef ook niet te kiezen tussen die twee, dat vind ik volstrekt onbelangrijk.
"In Meisje vertrekt dochter Muriel van een plattelandsdorpje naar Brussel. Ik denk eerder dat het omgekeerde op mij van toepassing was. Ik wilde weg uit de chaos waarin ik leefde in Amsterdam omdat ik die niet meer aankon. Ik ben opgegroeid met ouders die al heel vroeg andere vrienden hadden. Mijn vader had veel andere vrouwen, en als er werd gevreeën, dan zat je daar als kind gewoon bij. We wisselden veel van woonplek, soms ging ik met mijn vader mee, dan woonde ik weer bij mijn moeder. Op den duur merkte ik dat ik heel erg zocht naar regelmaat. Ik ging uit mezelf dingen installeren, als houvast blijkbaar, zoals mijn tandenborstel klaarleggen voor het slapen gaan. Mijn ideaal was dat mijn moeder thee met koekjes had klaarstaan als ik thuis kwam van school. Voor het Meisje uit de film had ik weinig referenties. Daarom heeft mijn vriend Peter van Kraaij ook meegeschreven aan het scenario. Pas toen ik naar België ging, kwam ik in aanraking met familiedingen, omdat ik toen pas mensen leerde kennen die uit traditionele families kwamen. Voor mij was dat bijna aapjes kijken, fascinerend.

Lichaam
"Ik ben geboren in Gent in 1968, trok als driejarige met mijn ouders naar Amsterdam. Als achttienjarige ging ik weer terug naar Brussel voor een studie beeldhouwen aan de Sint Lukas-hogeschool. Na twee jaar ben ik overgestapt naar film, want dat beeldhouwen was toch wel érg statisch, en belangrijker: je kon er amper verhalen mee vertellen. Mijn eindexamenwerk werd gespot door een VPRO-figuur en dat leidde tot een uitnodiging voor het maken van een Lolamoviola-film: Keer uw boot om en bid. ‘Keer uw boeb’, zoals ik altijd zei, werd geproduceerd door Jeroen Beker van het latere Motel Films. Die kennismaking leidde tot een groter project met Motel, de single play Achterland, drie jaar geleden.
"Als ik begin te schrijven, kom ik steeds uit bij vrouwen die te lang in een bepaalde periode blijven hangen. Die ergens uit moeten geraken of die een omwenteling in hun lichaam meemaken. Dat is altijd een spannende fase, mensen die totaal veranderen door hun lichaam of omgeving. Muriel is een heel onzeker meisje dat veel liegt om naar buiten een soort wereld in stand te houden die helemaal niet klopt met hoe ze privé is. Ze wil losbreken, maar weet eigenlijk niet hoe en pakt het daardoor heel onhandig aan, stelt dingen uit die ze via leugens weer oplost, waardoor het zaakje aan het eind alsnog veel erger explodeert.
"Ik vroeg me af of dit het soort film is dat hier in Nederland aanslaat, omdat die moeder en dochter bijna niet met elkaar communiceren in de film. In Nederland heb ik weinig plekken meegemaakt waar niet gecommuniceerd wordt over problemen. Overal is wel een praatgroep voor. Maar het publiek bij de première op het Filmfestival Rotterdam bewees dat ik ongelijk had. Tot mijn verbazing waren er toch veel mensen die zich wél in de situatie herkenden. Maar dat was alleen nog maar Rotterdam hè, ik weet niet hoe het in de rest van Nederland is."

Karin Wolfs