LUNA PAPA

1001 Maannachten

  • Datum 08-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films LUNA PAPA
  • Regie
    Bachtiar Choedojnazarov
    Te zien vanaf
    01-01-1999
    Land
    Duitsland/Oostenrijk/Zwitserland/Frankrijk/Rusland
  • Deel dit artikel

Mamlakat bij de abortusarts: zal ik zo maar gaan liggen?

Met Luna papa van de Russische regisseur Bachtiar Choedojnazarov dient zich een van de mooiste tragikomische geschiedenissen van het jaar aan. Alleen al het feit dat de fantastische avonturen van de zeventienjarige Mamlakat vanuit de baarmoeder worden becommentarieerd, zorgt voor een ongeëvenaarde opwinding.

Iedereen heeft zich wel eens afgevraagd wat er zoal te beleven viel in de maanden dat hij of zij nog veilig opgeborgen zat in de moederbuik en al een beetje tot deze wereld behoorde, maar nog niet helemaal. Een van de verrassingen van Luna papa is, dat de ongeboren zoon van Mamlakat daadwerkelijk getuige is van de belevenissen van zijn moeder. Regisseur Choedojnazarov heeft hem gewoon een stem gegeven en hem tot de verteller van het verhaal gemaakt. Heel onnadrukkelijk, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Het is een stijl die door Choedojnazarov zelf ‘fantastisch realisme’ werd gedoopt en die in Luna papa tot in de puntjes wordt beheerst. Ergens in een verre uithoek van Centraal-Azië heeft de uit Tadzjikistan afkomstige Choedojnazarov een bizarre Pirandello-achtige wereld opgetrokken. Het betreft een klein stoffig dorpje in de buurt van de grote oude stad Samarkand, gelegen in Oezbekistan. Gigantische vliegtuigen die over de Kaspische Zee komen aanvliegen, scheren rakelings over de hoofden van de bewoners. Ze kijken niet op of om. Een verdwaalde oude tank, bestuurd door verveelde ex-soldaten, hobbelt door de smalle straatjes. De bewoners kijken nog steeds niet op of om. In deze idiote negorij droomt een zeventienjarig meisje van een bestaan als actrice. In een wonderlijke maannacht zal ze zich zelfs laten verleiden door een jongen die beweert een vriend te zijn van Tom Cruise. Als bij toverslag is Mamlakat zwanger en ‘de vriend van Tom Cruise’ is weer verdwenen in de nacht. De zoektocht naar de abortusarts krijgt door het eerste commentaar van het ongeboren kind vervolgens een bizarre wending. Wanneer de oude arts op miraculeuze wijze het loodje legt, slaakt het kind een zucht van verlichting. Het is grappig en griezelig tegelijkertijd.

Mysterieuze verwekker
Opmerkelijk is de enorme energie die Choedojnazarov in zijn vertelling legt, een energie die wonderwel overslaat op de toeschouwer. Het is alsof je in een gigantisch circus bent belandt waar je continu oren en ogen tekort komt, zoals ook in een film van Kusturica of Fellini. Nadat Mamlakat haar zwangerschap uiteindelijk toch maar heeft opgebiecht en ze samen met haar verweduwde vader Safar en haar broer Nasreddin in een rammelende wagen op zoek gaat naar de mysterieuze verwekker, krijgt Luna papa het aangename tempo van een burleske roadmovie, met een van de meest curieuze slotakkoorden ooit vertoond. Elk plaatsje dat ze aandoen, staat garant voor een nieuw avontuur. En het lijkt wel alsof Choedojnazarov in elk afzonderlijk shot 1001 verschillende dingen tegelijkertijd laat gebeuren. Een van de sterkste troeven is daarbij het spel van de jonge Russische actrice Chulpan Khamatova die een compleet ontwapenende Mamlakat neerzet. Zelfs Lola rennt-acteur Moritz Bleibtreu (die waarschijnlijk vanwege de Europese co-productie werd ingezet) weet als broer te imponeren, compleet met de lichte tik die hij aan de oorlog in Afghanistan heeft overgehouden.

Belinda van de Graaf