LOVE ME

Laetitia Masson voltooide met Love me een trilogie, waartoe ook En avoir (ou pas) en À vendre behoren. Drie films over een jonge vrouw op de vlucht voor haar verleden en hartstochtelijk op zoek naar liefde en geborgenheid. "Mijn hoofdpersoon is een slavin van de liefde. Ze denkt dat ze weet wat liefde is, maar dat blijkt niet te kloppen."

De gelijkenis is opmerkelijk. Zet regisseuse Laetitia Masson en actrice Sandrine Kiberlain naast elkaar en je zou denken dat het zusjes zijn. Dezelfde ranke gestalte, dezelfde guitige blik, zelfs de nonchalante en meisjesachtige uitstraling is vrijwel identiek. De twee hebben volgens Masson al vanaf het begin een bijzondere werkrelatie. "Verliefd worden blijft een wonderlijk iets in het leven. Tussen mij en Sandrine is er geen sprake van lichamelijke liefde, maar van een werkliefde. Het is een ongelooflijk intense ervaring. Maar we zijn niet de eersten bij wie het gebeurd is. John Cassavetes had het met Gena Rowlands en Martin Scorsese met Robert De Niro. Niet dat ik hen met ons wil vergelijken, maar de relatie tussen een regisseur en een acteur is in de beste gevallen iets zeer uitzonderlijks."
Kiberlain is voor Masson de ideale vertolkster van een hoofdpersoon die echter op geen enkele wijze met Masson zelf geïdentificeerd mag worden. "Zij is een actrice, op zoek naar vormen van expressie, ik ben zelf meer introspectief ingesteld. Dat is een essentieel verschil. Tijdens het filmen zijn we twee gelijkwaardige krachten, omdat we elkaar complementeren. Ik schrijf ook geen personages die op mezelf lijken, dus Sandrine is niet mijn alter ego."

Slaapdronken
Waar En avoir (ou pas) haar meest realistische film is en À vendre misschien haar visueel mooiste, daar lijkt Love me toch Massons minst toegankelijk film tot nu toe. De protagoniste Gabrielle Rose weet de helft van de tijd niet waar of wie ze is. Schaars gekleed, met een opzichtige roze stola om zich heen geslagen, arriveert deze mysterieuze Française aan het begin van de film op een vliegveld in Amerika. Vanaf dat moment wandelt ze in een slaapdronken toestand door de straten van een grote stad. Ze wordt opgevangen door een lesbische vrouw met wie ze een beetje aanrommelt. Gabrielle valt namelijk op mannen, in het bijzonder op de Franse rockster Lennox. Ze ontmoet hem tijdens een optreden in een bar en dringt zich aan hem op. Als jong meisje had ze haar kamer al volhangen met zijn posters, zo zien we in de flashbacks. Hij wijst haar in niet mis te verstane woorden af, vernedert haar zelfs door met een ander te vrijen terwijl Gabrielle toekijkt. Later brengen ze toch nog samen de nacht door, waarbij hij haar de woorden van het beroemde liedje toefluistert: "Love me tender, love me sweet, never let me go." Om er meteen aan toe te voegen: "But I don’t believe it’s enough."
Lennox wordt gespeeld door de Franse rock-icoon Johnny Hallyday, van wie Masson een grote fan is. "Halliday is in Frankrijk mateloos populair en dat al meer dan vijftig jaar. Het bijzondere aan hem is dat hij mensen uit alle lagen van de bevolking aanspreekt en van verschillende leeftijden. Sommige van zijn songs zijn klassiekers die iedereen in Frankrijk mee kan zingen. Voor mijn film had ik een idool nodig, een mythe, en alleen hij was gechikt voor die rol."

Escapisme
Op en neer springend tussen heden en verleden, maakt Love me een zeer fragmentarische indruk. Zo vangen we flarden op van een jong meisje — wellicht de jeugdige Gabrielle zelf — die door een onbekende man ontvoerd wordt. Hij neemt haar mee naar Amerika en sluit haar op in een hotelkamer, terwijl hijzelf op zoek gaat naar de ‘oudere’ Gabrielle. Aan het einde ontmoet Gabrielle haar overleden moeder, die als een zwerfster dronken over straat zwalkt, hoofdzakelijk warrige teksten uitkramend.
Met vragen naar de betekenis van dit alles ben je bij Masson echter aan het verkeerde adres. "Iedereen is zelf verantwoordelijk voor de manier waarop men naar de film kijkt. Niemand heeft definitieve antwoorden, iedereen die zegt van wel is een leugenaar. Ik hou niet van het soort cinema waarin de regisseur aangeeft hoe het leven in elkaar zit of op welke manier de film een afspiegeling is van het echte leven. We leven in een tijd waarin we geen antwoorden hebben. Misschien dat dat ooit zal veranderen, maar voorlopig kunnen we alleen maar vragen stellen. Voor de waardering van een film is het volgens mij ook niet nodig om alles te begrijpen."
Love me is duidelijk haar minst lineaire film, al speelde ze in À vendre al wel met door elkaar lopende tijdslagen. Veel sterker dan in haar eerste films balanceert ze nu op de grens tussen realiteit en illusie. "Juist omdat er geen eenduidige antwoorden zijn, hebben we sterker dan ooit behoefte aan verhalen. Soms is het goed om niet al te zeer in de realiteit te blijven hangen en je over te geven aan je eigen fantasie. Maar we moeten ook niet wegvluchten voor de werkelijkheid. Ik ben tegen iedere vorm van escapisme. Tegelijkertijd geloof ik dat we allemaal eigenlijk voortdurend op het breukvlak leven van droom en realiteit. Mijn werk gaat over de altijd weer problematische relatie tussen die twee uitersten."

Holle frases
Eenzaam is ze wel, de naïeve en losgeslagen zoekster in Massons trilogie. Niemand begrijpt haar en geen enkele man voldoet aan haar ideaal van de liefde. Voor sommigen is het moeilijker liefde te geven dan liefde te ontvangen, voor anderen geldt het omgekeerde. Voor de jonge Française uit Love me zijn beiden even moeilijk.
"Ze denkt dat ze alles weet over de liefde, maar dat is niet zo. Haar probleem is dat ze nog niet in het reine is gekomen met de manier waarop ze als kind bemind werd. Alles hangt namelijk af van de wijze waarop men als kind van ons gehouden heeft. Het is niet zo dat we nergens vandaan komen. We komen voort uit twee mensen die van ons gehouden hebben. Pas wanneer je je daar bewust van bent, kun je leren om er mee om te gaan in je eigen liefdesrelaties. De echte problemen in de liefde ontstaan wanneer we onwetend blijven over ons verleden en onze eigen opvoeding."
Veel tekst of al te lange dialogen gebruikt Masson ook dit keer weer niet. Ze gelooft meer in een visueel georiënteerde filmkunst, waarin de woorden zoveel mogelijk afwezig blijven. "Ik heb al snel het gevoel dat er te veel woorden in een film zitten. In Love me wordt voor mijn gevoel al bijna te veel gepraat, meer nog dan in À vendre. Ik houd van mensen die zwijgzaam zijn, want ik geloof niet dat praten het echte leven is. Praten is vaak niet meer dan een middel om onszelf bezig te houden. Zoals de manier waarop wij nu over de film praten. Taal biedt ons maar een beperkte vorm van expressie, het is zeker niet de meeste unieke vorm. Veel mensen gebruiken woorden op een gemakzuchtige manier. Alsof het heel gemakkelijk is om tegen iemand te zeggen dat je van hem houdt, terwijl het juist heel moeilijk is. We denken niet echt na over wat we zeggen. Het is vaak niet meer dan het automatisch opdreunen van holle frases. We plakken overal woorden op en pretenderen daarmee dat we weten waar we het over hebben, maar in feite kennen we onze eigen gevoelens niet."

François Stienen