LOENATIK DE MOEVIE

De populaire VPRO-televisieserie Loenatik, over een knotsgek gekkenhuis, is bewerkt tot speelfilm. Voor wat oudere kinderen en hun heel jong gebleven ouders.

Houden kinderen van camp? Als je de VPRO-televisie moet geloven wel, want bijna alles wat er in Villa Achterwerk voor kinderen wordt uitgezonden is bedacht door volwassenen die van dubbele bodems, slechte smaak, achterlijk gedrag en bont, kant en zuurstokkleuren houden. Een van de hoogtepunten uit die VPRO-school is het door Karen Horst Pellekaan en Martin van Waardenberg bedachte ‘Loenatik’, een komische dramaserie over de bewoners van het psychiatrische ziekenhuis Zonnedael, waarin grote mensen lekker gek mogen doen zodat kinderen er om kunnen lachen.
Mij valt het altijd op dat jongere en oudere volwassenen Loenatik leuker vinden dan de kinderen waar het voor bedoeld is. Kijk Van Waardenberg eens gek een gekke majoor spelen. Hij doet dat erg geestig, want ik weet dat het leger van zichzelf al genoeg absurd vlagvertoon kent, dat leuker kan worden als je er een Big Mac van maakt. Je speelt een gekke majoor die omdat hij gek is nog gekker kan doen, maar daar zelf heel serieus over is omdat hij niet weet dat hij gek is. De kinderen met wie ik afleveringen van Loenatik zag wilden liever lachen om iemand die zich met chocoladevla insmeert in plaats van met zonnebrand. Bij wijze van spreken. Iets echt geks.

Bomhoff
Gelukkig zit er zo’n scène in Loenatik de moevie, geproduceerd door Volkert Struycken en Errol Nayci die zo wijs waren om Bobby Eerhart als regisseur aan de vergetelheid te ontrukken. Eerhart maakte in 1985 de Nederlandse misdaadfilm Wildschut, een van de weinige genreoefeningen die we hier kenden en op een tamelijk platte manier door Paul Verhoeven geïnspireerd, zodat dat (toen) nooit wat kon worden. Inmiddels zijn de tijden veranderd en verlangt Nederland naar publieksfilms.
Hoewel Loenatik de moevie een redelijk gebudgetteerde cv-film is, is het geld voor bijvoorbeeld de art direction zo goed gebruikt, dat hij er bij tijd en wijle nog steeds lekker rommelig en geïmproviseerd uitziet, precies wat goed bij dat chaotische gekkenhuis past.
Wat blijft is het probleem dat het format van een aflevering van een televisieserie zich niet zomaar schaamteloos tot speelfilmlengte laat oprekken. Dus de belevenissen van Bep Brul (Van Horst Pellekaan), de majoor, Dokter Doolittle, Mevrouw de Haas en (hoe toepasselijk) Directeur Bomhoff die van Zonnedael naar Binnenhof moeten verhuizen omdat het gebouw op instorten staat, zijn net iets te mager om de hele spanningsboog te kunnen vasthouden. Maar alle hele en halve invalletjes ten spijt (en dus mijn favoriet met die chocoladevla) is Loenatik de moevie toch een opgewekte en vermakelijke film geworden.
De doelgroep is klaargestoomd bij Villa Achterwerk, al blijf ik mijn twijfels houden over de classificatie jeugdfilm. Misschien voor iets oudere kinderen en hun nog heel jong gebleven ouders?

Dana Linssen