LIVERPOOL

Zeeman Farrel trekt vanaf de kust het Argentijnse binnenland in, onderweg naar zijn moeder in zijn geboortedorp. Regisseur Lisandro Alonso toont het als in een travelogue: lange shots waarin het landschap centraal staat.

Ooit, in de eerste jaren van de cinema, was de travelogue een van de populairste filmgenres. Zo’n honderd jaar geleden, voordat men had bedacht dat film meer als theater moest zijn en verhalen moest vertellen, draaide film nog om laten zien. De travelogue toonde vreemde of exotische landschappen, en toonde ze in beweging: de camera werd voorop een auto of (meestal) trein gemonteerd en nam op. Het werk van de Argentijnse regisseur Lisandro Alonso kan worden gezien als een hedendaagse variant op dit genre. Alleen staat de camera nu niet voor maar achterop de auto. En zit er meestal een persoon tussen kijker en landschap in.
Die persoon is in het geval van Alonso’s nieuwe film liverpool de zeeman Farrel. Hij gaat van boord, op verlof om zijn moeder te bezoeken in zijn geboortedorp, zo vertelt hij zijn kapitein. Van de haven in Ushuaia waar zijn schip aangemeerd ligt trekt hij de binnenlanden van Argentinië in. Wie Alonso’s vorige film los muertos (2004) zag, kent het recept: in lang aangehouden shots zien we hoe Farrel schijnbaar zonder enige haast stukje bij beetje dichter bij zijn bestemming komt. De zeeman loopt een stuk, slaapt in een verlaten caravan, regelt een lift met een vrachtwagen. En hij neemt nog maar eens een slok uit zijn schijnbaar bodemloze fles wodka.

Gissen
liverpool is in veel opzichten een spiegelbeeld van los muertos. Laatstgenoemde opent met een shot waarin de doden uit de titel getoond worden, en eindigt met credits in felrode letters begeleid door zware gitaarmuziek. liverpool draait die structuur letterlijk om: de film opent met de titellijst, in dezelfde opmaak en met gelijksoortige muziek, en pas in het allerlaatste shot wordt de betekenis van de titel duidelijk. En waar in los muertos het verleden en de reden van de reis die de hoofdpersoon onderneemt helder zijn, maar de exacte eindbestemming vaag blijft, werkt liverpool andersom. We weten dat Farrel onderweg is naar zijn moeder in zijn geboortedorp (al blijkt dat natuurlijk niet zo eenvoudig), maar wat hij er moet en waar hij vandaan komt, dat blijft gissen.
Daarmee heeft liverpool ook een stuk minder voorwaartse stuwing dan los muertos. Waar de interesse van de kijker daar gevoed wordt door kennis van het verleden, die gaandeweg de film verder aangevuld wordt, is er in liverpool weinig om naar vooruit te kijken. Alonso laat het narratief nog verder achter zich, en duikt nog dieper in de psychologie van zijn stugge, stille hoofdpersoon. En in de prachtig gefotografeerde, besneeuwde landschappen waar die zich doorheen worstelt. De enige vraag die blijft leven is waar die titel op slaat, en de onthulling daarvan in het slotshot is te miniem om te bevredigen.

Joost Broeren