LES NUITS FAUVES

Les nuits fauves heeft in Frankrijk al voor veel opschudding gezorgd vanwege het ontbreken van safe seks. Sterker nog, de hoofdpersoon vertelt een van zijn bedgenoten niet eens dat hij seropositief is. Foei! Speelfilms zijn echter niet het meest geschikte medium voor prekerige voorlichting, maar zijn vooral bedoeld om verhalen te vertellen. Les nuits fauves vertelt het verhaal van regisseur Cyril Collard.

Cyril Collard heeft zich als artistieke duizendpoot met alle denkbare media beziggehouden: fotografie, muziek, literatuur. Les nuits fauves, gebaseerd op zijn gelijknamige en semi-autobiografische roman uit 1988, is zijn speelfilmdebuut als regisseur. Bovendien speelt hij zelf de hoofdrol. Cameraman Jean (Collard) leidt een vrolijk leventje dat voor een groot deel wordt bepaald door seks. Wisselende contacten zijn aan de orde van de dag. En dat blijven ze, ook als hij op zijn manier verliefd wordt op de sexy, 17-jarige Laura (Romane Bohringer).
Hoewel het voor allebei liefde op het eerste gezicht is, knoopt Jean tegelijkertijd een los-vaste relatie aan met de gespierde rugbyspeler Samy (Carlos Lopez). Daarnaast bezoekt hij regelmatig ’s nachts openbare plekken voor anonieme seks. Hij ontdekt een vreemd plekje op zijn arm en gaat naar het ziekenhuis. Collard laat echter niet zien hoe Jean te horen krijgt dat hij seropositief is, dat mag de kijker zelf invullen. Jean neemt geen afscheid van zijn wisselende contacten en houdt het erop dat hij nooit heeft geleerd om ‘nee’ te zeggen.

Zonder condoom
Laura krijgt in het begin van hun verhouding enkele onheilspellende waarschuwingen van haar minnaar. Helaas laat Jean één cruciale waarschuwing achterwege, namelijk wanneer ze voor het eerst vrijen. Zonder condoom. Later zal hij zeggen dat hij het moordende virus niet in verband wilde en kon brengen met zijn prille gevoelens van tederheid jegens de relatief onschuldige Laura. Maar als hij haar voor het vrijen wil waarschuwen, maakt hij zijn zin niet af. Het is dus eerder lafheid. Ze vergeeft hem zijn onverantwoorde daad. Ze staat in vuur en vlam, zozeer dat ze de ziekte met hem wil delen en de condooms de deur uitgooit. Ze heeft eerder problemen met Samy, naar wie Jean steeds meer toetrekt.
Jean en Samy doen haar gekwetstheid af als typisch vrouwelijke en verachtelijke bezitterigheid. Hoewel Laura haar uiterste best doet om haar vriend te begrijpen, is Jean nog steeds niet van plan te veranderen. Zijn botte onverschilligheid wakkert haar passie juist aan. Laura’s moeder probeert in een moedig gesprek nog haar dochters gevoelsleven te redden, maar het verliefde stelletje lacht haar giechelend uit. Als ze uiteindelijk na een zelfmoordpoging in een inrichting wordt opgenomen, valt er weinig meer te lachen. Ze komt tot rust bij een ‘normale’ vriend en Jean maakt een lange reis. In een vage slotmonoloog verklaart hij nu midden in het leven te staan in plaats van het als een buitenstaander te aanschouwen.

Gepassioneerde conflicten
Hoewel Les nuites fauves vele gepassioneerde conflicten bevat is Collard er niet in geslaagd om zijn personage een ontwikkeling te laten doormaken, hoewel hij in een interview verklaarde dat Jean uiteindelijk openstaat voor andere mensen. Dat deze ontwikkeling niet goed uit de verf komt, is het gevolg van Collards poging om de ontknoping een ‘mystieke intuïtie en een oosters idee’ mee te geven. De kijker krijgt ook geen inzicht in de manier waarop Jean zijn ziekte verwerkt. Er is één scène waarin hij helemaal doorslaat. Niemand, ook Laura niet, kan immers begrijpen wat er in hem omgaat.
Maar omdat Collard daar geen glimp van laat zien, blijft de film nogal aan de oppervlakte. Laura’s tirades via Jeans antwoordapparaat werken slaapverwekkend, aangezien ze haar standpunt reeds uitvoerig in eerdere ruzies met Jean heeft duidelijk gemaakt. Tegen elkaar schreeuwende mensen die steeds over hetzelfde ruzie hebben maakt nog geen drama. Les nuits fauves is Collards eerste ervaring met scenarioschrijven voor speelfilm, dus enkele narratieve gebreken zijn niet verwonderlijk. Duizendpoten produceren vaak boeiende kunstwerken, maar het gevaar van zelfoverschatting loert altijd om de hoek.
Aids biedt film voldoende explosief materiaal voor een heel nieuw subgenre, ware het niet dat de financiering voor zulke films waarschijnlijk niet makkelijk is. Cyril Collard is het gelukt een heel persoonlijk document te maken. Film is slechts één van de verschillende media die hij gebruikt en dat is te merken. Zijn keuze om de liefdesgeschiedenis zwaarder te laten wegen dan de ziekte is origineel; zo is de film niet gestrand in een obligate tearjerker. De ongewone en zeer persoonlijke aanpak van een zwaar beladen onderwerp overschaduwt zo de zwakke plekken in het scenario. Collard biedt de kijker een als nachtmerrie vermomd sprookje over Echte Liefde.

Thessa Mooij