LEGENDS OF THE FALL

Cowboy in de loopgraven

  • Datum 07-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films LEGENDS OF THE FALL
  • Regie
    Edward Zwick
    Te zien vanaf
    01-01-1995
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

De Oscar voor het meest bizarre scenario gaat dit jaar naar Legends of the fall. Wat doet een door een oude Indiaan opgevoede cowboy in het Europa van de Eerste Wereldoorlog? Hij jaagt zijn paard langs de loopgraven en scalpeert een paar Duitsers. Wie verzint zoiets? Wie besluit dat er een peperduur epos gemaakt van moet worden? Wee Hollywood.

De Europese episode uit Legends of the fall gaat een gouden toekomst tegemoet in cultkringen. Ingeklemd tussen wijdse prairies, indianensymboliek en ander Amerikaans erfgoed zijn daar opeens die loopgraven. Drie broers die zojuist nog met lasso’s wierpen bevinden zich zomaar op het slagveld van het verre Frankrijk. De Eerste Wereldoorlog laat zich gelukkig makkelijk herkennen: modder, prikkeldraad en veel ontploffingen.
De oudste broer ligt al snel in het lazaret, de middelste trekt zich van de hele oorlog niets aan. Pas als zijn jongere broer in gevaar komt ontwaakt zijn Indiaans geïnspireerde vechtlust. De onkwetsbare held raast schreeuwend en schietend door de vijandelijke linies. Hij is te laat: broer blijft voor een Duitse mitrailleur steken in het prikkeldraad. Huilend snijdt held het hart uit broers dode lichaam. Hij smeert zijn gezicht in met bloed en scalpeert twee Duitsers. Dat hadden ze niet verwacht.

Natuurmens
Niet langer dan tien minuten duurt dit Europese intermezzo. De overige twee uur van Legends of the fall spelen zich af in een lieflijk Amerikaans landschap, op de rand van de bewoonde wereld. Hier heeft kolonel Ludlow (Anthony Hopkins) na zijn vrijwillige ontslag uit het leger zijn ranch gebouwd. Toen zijn zoons ten strijde trokken bleef hij achter met de verloofde van de jongste zoon, Susannah (Julia Ormond). Juist de twee andere zoons keren terug en allebei begeren ze Susannah. Dat kan niet goed gaan.
Om het conflict nog wat verder aan te scherpen zijn de twee broers vervat in een handzame tegenstelling. Alfred (Aidan Quinn), de oudste, is een door en door fatsoenlijke man, immer keurig in het pak en voorbestemd voor een politieke carrière. Degelijk maar saai. Tristan (Brad Pitt) daarentegen is een natuurmens, woest, onverzorgd en altijd in de weer met dieren. Opwindend maar onbetrouwbaar. Als jochie vocht hij met een grizzly en sindsdien huist de beer in hem, meent de oude Indiaan. Tristan is de eigenlijke hoofdpersoon van de film.
Rivaliteit tussen de twee broers, de relatie met hun vader, de keuzes van de vrouw, met die steeds weer veranderende factoren gaan de jaren voorbij. Jaartallen verschijnen in beeld, maar ze doen er weinig toe. Belangrijker zijn aankomst en vertrek van de personages op en van de ranch, het eindeloos terugkerende ritueel dat nieuwe gebeurtenissen inluidt. Steeds als er iemand wordt uitgezwaaid of begroet ligt vers drama op de loer: het zwaktebod van een slecht scenario.

Behuilde gezichten
Van een meeslepend vertelde legende die zichzelf voortstuwt is bepaald geen sprake. Dat was al duidelijk in de pijnlijk onhandige en veel te lange opening, waar tal van overbodige informatie bij wijze van hoorspel wordt gepresenteerd. Wat de novelle van Jim Harrison ook te bieden had, het scenario van Susan Shilliday en Bill Wittliff heeft er geen film van gemaakt. Tv-regisseur Edward Zwick dacht dan ook niet aan een film, hem stond een epos voor ogen. Met alle ingrediënten die daarin thuishoren moest dat toch te doen zijn. Al vanaf het begin zijn de behuilde gezichten en zware orkestklanken niet van de lucht. Het regent Hevige Conflicten en Grote Emoties, maar ze zijn eerder lachwekkend dan ontroerend.
In commercieel opzicht wordt deze grootscheepse mislukking gered door de enige troef waar ze over beschikt: Brad Pitt. Niet omdat hij zo goed speelt, maar omdat hij zo aanwezig is. De snel gerezen ster met het vermeende pied à terre in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt is hét attribuut van Legends of the fall en dat wordt ten volle uitgebuit. Op het paard, in bed, op de boot, met kind, Brad kan alles. In pak, in vodden, haar in de staart, haar los, alles staat Brad. De hele film is opgedragen aan de fotogenieke kwaliteiten van de jonge acteur. Meer dan zijn aanwezigheid heeft Pitt niet te bieden: zijn blik is even leeg als de film.

Mark Duursma