Layla Fourie

Layla Fourie bedient de leugendetector. Toch heeft uitgerekend zíj iets te verbergen in dit sfeervolle drama over leugens en angst in het hedendaagse Zuid-Afrika.

Een jonge vrouw solliciteert bij een bedrijf dat leugendetectortests afneemt. Een zwarte vrouw, alleenstaande moeder nog wel, in de beveiligingsbranche: de man tegenover haar kaart voorzichtig aan dat dat niet zo gebruikelijk is in Zuid-Afrika. "De tijden zijn veranderd", antwoordt ze droogjes.
Layla Fourie is niet iemand die in het verleden wil blijven hangen. De Apartheid is voorbij, ze probeert een bestaan op te bouwen met haar zoontje Kane. Zijn vader is nu met een andere vrouw en laat de zorg voor zijn kind aan haar over. Ook daar blijft Layla niet lang bij stilstaan. Een dode man op straat of de ver­keerde vrienden; ze dicteert Kane niet te kijken, niet te blijven hangen. Kordaat is ze, streng, op het humorloze af. Layla spreekt alleen als ze iets te zeggen heeft. Een vrouw met een krachtige wil en een helder moreel kompas.
Voor het afnemen van leugendetectortests lijkt de solide Layla dan ook heel geschikt. Ze krijgt de baan. Voor haar eerste opdracht moet ze ver de binnenlanden in, naar een casino dat betrouwbare werknemers zoekt. Het is een lange nachtelijke rit. Kane slaapt in de auto. De wegen zijn onverlicht en stil. Een paar koplampen in de achteruitkijkspiegel maken haar nerveus. De man die opeens de straat op rent ziet ze te laat. Een aanrijding. Een blanke man. Wat nu?
Nergens in de film wordt de zwart-wit-twee­deling benoemd, maar die is overal aanwezig. Wanneer Layla het politiebureau binnenloopt, is het niet zo dat de blanke agenten haar niet willen helpen. Wanneer ze aanschuift aan de eettafel van een blanke familie, is er ook eten voor haar. Er is alleen steeds die elephant in the room. Die enorme geschiedenis, waarover niemand meer wil praten.
Regisseur Pia Marais, geboren in Zuid-­Afrika maar tegenwoordig woonachtig en werkzaam in Duitsland, laat je in Layla Fourie voelen hoe angst en wantrouwen op subtiele manieren nog steeds de omgang bepalen in Zuid-Afrika. De lange nachtelijke scènes en het ondoorgrondelijke spel van Rayna Campell blijven je bij.
Veel minder geslaagd zijn de plotelemen­tjes die er ook een soort paranoia-thriller van moeten maken. Het gedoe met een mobieltje, de plotwending waardoor iemand anders voor de aanrijding lijkt op te draaien en de ontknoping; het is allemaal lang niet zo interessant als wat de film vertelt met die paar spookachtige flashbacks van de nacht van de aanrijding. Zwarte vrouwen die in witte gewaden voor de autokoplampen uit lopen. Een stervende baviaan langs de kant van de weg, ook aangereden. Layla voelt zijn ruwe vacht angstig trillen. Het ontluisterende van een wereld geregeerd door angst: zo zien we haar de aangereden man nooit aanraken.

Barend de Voogd