LAST CONVERSATION

Eén vrouw, één auto, één take

  • Datum 06-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films LAST CONVERSATION
  • Regie
    Noud Heerkens
    Te zien vanaf
    01-01-2009
    Land
    Nederland
  • Deel dit artikel

Een vrouw in een auto, net verlaten door haar minnaar en niets dan asfalt om haar heen. Dankzij de radicale vorm van last conversation kunnen wij haar telefoongesprek op de voet volgen.

Het zal voor elke regisseur een verrassing zijn of een filmopname is gelukt, maar voor Noud Heerkens zal die onzekerheid wel heel groot zijn geweest. Voor zijn road-movie last conversation monteerde hij 25 camera’s op een auto, waarna actrice Johanna ter Steege op een dag instapte, iedereen gedag zwaaide en in haar eentje wegreed. Vervolgens hield ze achter het stuur van haar Jaguar een monoloog, alleen geregistreerd door de camera’s, die pas bij terugkeer door Heerkens bekeken kon worden. Het resultaat, last conversation, is een exacte weergave van haar autorit, in one take en dus in real time. Ter Steege zet daarmee een geweldige prestatie neer die de film boven een aardig experiment doet uitstijgen.
Uit haar monoloog maken we op dat ze een advocate is die net verlaten is door haar minnaar. We horen alleen maar haar kant van het verhaal en vangen gesprekjes op over skiën, over Rome, over een adoptiekind, maar langzaam wordt de conversatie grimmiger. Meestal is ze zakelijk, soms bitter of nijdig, en dan weer laat ze zich verleiden tot een flirt for old time’s sake. Zonder dat we de minnaar ook maar één keer zien.

Zonlicht
Haar monoloog gaat soms iets te dramatische kanten op, wat de film eigenlijk niet nodig heeft, maar esthetisch is er altijd wel iets te beleven: weerspiegelingen in de achteruitkijkspiegel, voorbijschietend asfalt, scherp zonlicht op de onderste kant van haar gezicht die haar ogen in de schaduw laten. Vooral het begin van de film ziet er erg mooi uit, doordat je drie dieptes kunt ontwaren in de voorbijglijdende beelden over beelden: de rand van de autoweg, de weerspiegeling in het zijraam en het interieur van de auto. De wereld om haar heen is altijd in beweging, maar zelf zit ze stil. Wij kijken de hele film alleen naar haar gezicht, dat weinig prijsgeeft maar soms even uit de plooi schiet. Ze rijdt ergens in limbo, in de tussenwereld van A naar B, van het ene leven mét minnaar naar het andere zonder. Zelf voelt ze zich een varken dat naar het abattoir wordt gereden, met het verschil dat ze nu zelf achter het stuur zit en dus geen passieve rol speelt. Gedumpt worden geeft ook macht, zo laat ze zien. Als slachtoffer kan ze flink inspelen op het schuldgevoel van de ander — laat dat maar aan deze verbaal begaafde advocate over, die het recht aan eigen zijde waant.
Helemaal nieuw is het niet wat Heerkens, al jaren actief als maker van korte experimentele films, in zijn speelfilmdebuut doet: Abbas Kiarostami liet zijn acteurs ook in een auto tegen een camera op de bijrijderstoel praten, zonder dat de regisseur er bij was, en Georgina Verbaan is deze maand in Cyrus Frisch’ oogverblindend te zien in een acteertechnisch zelfde soort telefonerende rol. Toch is zo’n strak gespeelde en gemonteerde film als last conversation zeldzaam, zo zeldzaam als een Jaguar op een bosweg.

Mariska Graveland