LAILA’S BIRTHDAY

Een taxichauffeur blijkt een werkloze rechter in laila’s birthday, een rondleiding door zijn geliefde, gekwelde en tamelijk chaotische Palestina.

Voor een taxichauffeur in de Palestijnse stad Ramallah maakt Abu Laila een opvallend gedistingeerde indruk. De Arabisch-Israëlische acteur Mohamed Bakri — een bekendheid in de regio — speelt hem als een keurige, ietwat verstrooide heer die ’s morgens nog de verjaardag van zijn dochtertje was vergeten, maar dat kwam misschien omdat hij die nacht wakker schrok van glasgerinkel in de buurt. Dat is precies zo’n detail waarmee filmmaker Rashid Masharawi duidelijk maakt dat achter de ogenschijnlijk normale alledaagsheid van het leven in Ramallah altijd spanning schuilt.
Dat Abu Laila geen echte taxichauffeur is maar een werkloze rechter blijkt al snel wanneer hij zijn dagelijkse stop bij het Palestijnse ministerie van Justitie maakt. Hoe staat het met zijn aanstelling? Helaas hebben de bureaucraten andere dingen aan hun hoofd. Er komen nieuwe gordijnen! Pas op, daar is de leverancier al. Of de rechter even snel wil ophoepelen met zijn taxi en zijn gezeur.

Koppig
Rashid Masharawi is een Palestijnse documentairemaker die productionele ondersteuning in Nederland vond en van tijd tot tijd zijn onderwerpen in de vorm van een bescheiden speelfilm giet. curfew (1993) gaat over familieperikelen tijdens een uitgaansverbod in Gaza. haifa (1995) is een mozaïek van de zorgen en dromen van bewoners van een vluchtelingenkamp. En in ticket to jerusalem (2002) volgt hij een rondreizende filmvertoner die ondanks het gekmakende gedoe rond de controleposten de Palestijnse kinderen op tekenfilms blijft trakteren.
Je kan de lijn naar laila’s birthday zó doortrekken. Abu Laila is net zo koppig als die filmoperateur — hij blijft maar volhouden dat de passagiers hun veiligheidsgordel moeten vastmaken. Die taxi is voor Masharawi een handige manier om de kijker weer een rondleiding door zijn geliefde, gekwelde en tamelijk chaotische Palestina te geven. Hij doet dat met gevoel voor ironie. De overbekende toestanden rond de checkpoints heeft hij bewust vermeden.
Soms zijn de belevenissen van onze rechter/chauffeur bijna een absurdistische komedie, waarbij aangetekend dat het voor een echte komedie toch wat aan de tamme kant blijft. Een agent die de rechter achtervolgt wil geen bekeuring uitdelen maar informeert of hij de taxi kopen kan. Ook agenten moeten bijklussen. Staan er ergens mensen in de rij dan is de belangrijkste vraag niet wat er te halen valt, maar of het een rij van Fatah of Hamas is.
Het meest geslaagd is laila’s birthday als vermomde documentaire. Net als Masharawi’s eerdere speelfilms is het als drama een beetje houterig. De meeste scènes lijken in de eerste plaats bedacht om de diverse aspecten van het Palestijnse leven te illustreren. Dat er nooit eens een taxiritje normaal kan verlopen en dat het kopen van een verjaardagstaart ook niet lukt wordt al snel voorspelbaar. laila’s birthday doet een tamelijk zwaar beroep op de sympathie die het onderwerp opwekt, al is het plezierig dat Masharawi naast al die demonstratief opgediende anekdotes ook ruimte voor een glimlach en een speelse slotnoot vindt.

Leo Bankersen