KLEINES TROPICANA

In de Cubaanse film Kleines Tropicana presenteert een rechercheur met dichterlijke talenten vele verklaringen voor de mysterieuze dood van een Duitse toerist. Nazi’s, rumba-danseressen en Teutoonse gifdrankjes worden opgevoerd als bewijsmateriaal voor dubieuze theorieën, maar een definitieve oplossing blijft uit. Het spel is immers belangrijker dan de waarheid. De film is de komende maand te zien in het kader van de Wereldcinema Tour van het Filmfestival Rotterdam.

"Ach, de feiten, zonder fantasie is er geen eer aan te behalen", verzucht Lorenzo Columbiè in Kleines Tropicana. Een uitspraak, waar schrijvers en filosofen zich probleemloos in zouden kunnen vinden: een reeks losse feiten, zonder dat iemand daar een ‘creatief’ verband tussen aanbrengt of een verhaal bij verzint, is immers een illusie. Maar uit de mond van een detective, die doorgaans de objectieve werkelijkheid tot op het bot wil doorgronden, komt de uitspraak als verrassing.
Het verhaal, of beter gezegd de vele verhalen van Kleines Tropicana spelen zich af in het exotische Havanna, waar het communisme ronddolende geesten en fantastische mythes nooit helemaal heeft kunnen uitroeien. Tijdens een tropische nacht wordt het lijk van een Duitser gevonden. Met grote engelenvleugels aan zijn schouders heeft deze vreemdeling zich van het dak gestort van een oude villa. Zijn hand omklemt een mysterieuze blauwe fles.
"Een dronken Duitser op een verkleedpartijtje dacht dat hij kon vliegen", oordeelt het voltallige politiecorps van Havanna gemakzuchtig. Maar de jonge rechercheur Lorenzo Columbié (Vladimir Cruz, bekend van Fresa y chocolate) ziet zijn kans schoon. ‘De zaak van de vliegende Duitser’ kan zijn carrière een andere wending geven. Zijn ongebreidelde fantasie zet hij in werking om de gebeurtenis te verklaren. Hoe meer oplossingen, hoe meer raadsels: kwam de Duitser wel echt naar Havanna om zijn Cubaanse moeder te zoeken, of was dit slechts een voorwendsel voor spionage-activiteiten? Zat er in de fles een toverdrank, ooit ontwikkeld door de Nazi’s, waardoor de Duitser wel degelijk kon vliegen, maar verloor hij zwevend in de lucht zijn zelfvertrouwen en viel hij daardoor te pletter? De detective danst van interpretatie naar interpretatie, waardoor hij het zicht op het oorspronkelijke raadsel verliest. Wat begon als het oplossen van de mysterieuze dood van de Duitse toerist, eindigt in een zelfonderzoek van de detective. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Columbié aan het eind van de film zijn roeping als schrijver heeft gevonden.

Meligheid
De kracht van Kleines Tropicana — het toekennen van dichterlijke eigenschappen aan een detective — blijkt helaas ook de zwakte van de film. Want het literair-filosofisch experiment is blijven steken in niet meer dan een klucht. Na een paar op hol geslagen versies van de detective, slaat de meligheid al snel toe. De doldwaze gebeurtenissen hebben het gehalte van een mop en de meeste personages — met of zonder vleugels — zijn te licht om het thema te dragen.
Maar ondanks de oppervlakkigheid is Kleines Tropicana het bekijken waard. Niet alleen vanwege de sprankelende Son, de Rumbadanseressen en de zachte ogen van Vladimir Cruz, maar ook vanwege de bijzondere montage met haast infantiele shockeffecten. Zo werkt de film toch op de lachspieren, al is het vaak op momenten waar dat niet bedoeld is. Zo spelen de acteurs dat ze een Engels accent hebben (want vind maar eens een Engelse acteur in Cuba!). Of helemaal mooi: Herr Eichmann, de beruchte nazi, die accentloos Spaans spreekt. Juist die zwakte is de kracht van Kleines Tropicana.

Fleur Jurgens