KINSEY

Mentale krachtpatser strijdt tegen verstikkende seksuele moraal

  • Datum 03-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films KINSEY
  • Regie
    Bill Condon
    Te zien vanaf
    01-01-2004
    Land
    Verenigde Staten/Duitsland
  • Deel dit artikel

De biopic Kinsey brengt een eerbetoon aan de man die seks ontmythologiseerde.

De opvatting dat er geen norm is voor ‘normaal’ seksueel gedrag — zoveel mensen, zoveel zinnen — is nu een open deur. Toen seksuoloog Alfred Kinsey het een halve eeuw geleden riep, wenste puriteins Amerika hem de hel in. Anno 2005 loopt conservatief Amerika te hoop tegen Kinsey, waarin Liam Neeson (Schindler’s list, Michael Collins) Kinsey portretteert als een gedreven wetenschapper, die seks uit de taboesfeer wil halen. "Oordeel nooit over mensen", zegt hij tegen een van de interviewers, die in zijn opdracht mensen ondervragen over hun seksleven. Hoe vaak doet u het? Waar? Hoe? Enzovoort. Alle antwoorden worden keurig ingevuld op een formulier. Voor de bioloog Kinsey verschilt de mens niet wezenlijk van de galwesp, het insect dat hij eerder bestudeerde. De mens is weliswaar "groter en ingewikkelder" dan de wesp, maar net zo goed een biologisch organisme. Wie goed kijkt ziet bij beiden een enorme variëteit in seksueel gedrag. Aldus Kinsey, die uit duizenden interviews concludeerde dat monogamie een romantisch ideaalbeeld is en niet de werkelijkheid. Zijn bevindingen publiceerde hij in 1948 in ‘The sexual behaviour of the human male’, dat vijf jaar later werd gevolgd door, u raadt het, ‘The sexual behaviour of the human female’. Vooral het laatste boek sloeg in als een bom. "Het is onmogelijk om de schade van dit boek vast te stellen voor de toch al ontsporende zeden", meende evangelist Billy Graham.

Rits
We zijn een halve eeuw verder en het stemt niet vrolijk dat Kinsey door sommige Amerikaanse groeperingen weer wordt gehaat. De pressiegroep Catholic Outreach stelt Kinsey verantwoordelijk voor "de huidige, wijdverbreide acceptatie van perversiteit en immoraliteit". De stupide kritiek — Kinsey stelde empirische feiten vast — illustreert dat films als Kinsey hard nodig zijn in het conservatieve Amerikaanse klimaat, want anders weet straks niemand meer hoe repressief de seksuele moraal in de jaren veertig en vijftig was. Kinsey is dus een nuttige film, wat iets anders is dan een goede. Scenarist en regisseur Bill Condon, die in 1998 veel waardering oogstte met Gods and monsters, wandelt braaf door Kinsey’s biografie, waarbij hij niet terugdeinst voor psychologie van de koude grond. Kinsey’s strijd tegen de seksuele hypocrisie verklaart hij uit het conflict tussen Kinsey en zijn vader (John Lithgow), een autoritaire predikant, die in de uitvinding van de rits een belangrijke oorzaak ziet van zedenverval. Dat Kinsey meer op zijn vader lijkt dan hij denkt, wordt hem door zijn omgeving ingepeperd. "U lijkt meer predikant dan wetenschapper", merkt de directeur van de Rockefeller Foundation op over Kinsey’s kruistocht tegen de seksuele repressie. Voor een wetenschapper geen fijne kritiek, maar misschien niet onterecht, want Kinsey heeft in de film soms bijna trekjes van een sekteleider. Als pionier van de seksuele revolutie propageert hij een vrije seksuele moraal, waarbij hij gevoelens van anderen gemakkelijk opzij schuift. Of zijn vrouw (fraaie rol van Laura Linney) het aankan of niet: hij zal seksueel experimenteren met anderen. Het zijn kleine smetten op Kinsey’s blazoen, want de film toont hem vooral als een mentale krachtpatser, die bewondering afdwingt met zijn strijd tegen de verstikkende seksuele moraal.
Hoe zou ons leven er zonder Kinsey hebben uitgezien? Inderdaad: onze dank is groot.

Jos van der Burg