KALIFORNIA

Ga nooit op stap met een seriemoordenaar

  • Datum 02-12-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films KALIFORNIA
  • Regie
    Dominic Sena
    Te zien vanaf
    01-01-1993
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

Gezellig op weg naar Kalifornia

Kalifornia is het speelfilmdebuut van Dominic Sena, die zijn sporen verdiende als regisseur van videoclips voor ondermeer David Bowie, Sting en Janet Jackson. Daarnaast is hij medeoprichter van Propaganda Films, de produktiemaatschappij achter cultsuccessen als Wild at heart, Twin Peaks en Thelma & Louise. Het moet wel raar lopen, wil die niet een hit voor hippe mensen kunnen maken, zou je zeggen. Of dat helemaal gelukt is, is nog maar de vraag.

Brian is een schrijver in spe met een fascinatie voor seriemoordenaars. Zijn vriendin Carrie onderzoekt als fotografe in de traditie van Richard Mapplethorpe de obscure kanten van de seksualiteit. Om aan de sleur te ontsnappen besluiten ze een nieuw, spannend leven te beginnen in Californië. Op weg daar naartoe willen ze plaatsen bezoeken waar ‘beroemde’ seriemoorden werden gepleegd, met als doel het uitbrengen van een boek met foto’s van Carrie en teksten van Brian.
Wegens geldgebrek moeten ze de tocht naar de westkust maken met reisgenoten, om de kosten te delen. Zonder hen ooit van te voren te hebben ontmoet beginnen ze aan de reis met Early Grace en zijn kinderlijke vriendinnetje Adele — een enigszins aanstellerige rol van Juliette Lewis. Early is een veroordeelde crimineel, die zich aan zware geweldsdelicten schuldig heeft gemaakt. Het is dan ook geen wonder dat door zijn toedoen de Californische "droom verandert in een nachtmerrie, en het onvoorstelbare in een afschrikwekkende realiteit", zoals de persmap ronkend aankondigt. Early maalt niet om een leven meer of minder, en naarmate de tocht vordert begint hij ook zijn reisgenoten te terroriseren. Brian wordt uiteindelijk gedwongen terug te komen op de liberale ideeën over geweld en criminaliteit die hij in het begin van de film verkondigt, als hij en Carrie geconfronteerd worden met een echte levensbedreigende situatie.

Grote kookboek
Kalifornia is in wezen gewoon een road-movie. In een Lincoln uit 1961 verplaatst het viertal zich door de bekende prachtige Amerikaanse vergezichten en langs desolate dorpen en huizen. Er wordt rondgehangen in slonzige motels en bij tankstations, en de film wordt bevolkt door de nodige buitenissige karakters. Alle benodigde ingrediënten zijn aanwezig, en het geheel wordt nog opgepept met een snufje ultra violence, een vleugje seks en natuurlijk: een seriemoordenaar. Alles gefilmd volgens de esthetiek van de videoclip-kunstenaar, die Dominic Sena nu eenmaal is.
Kalifornia lijkt gemaakt naar een recept uit het grote kookboek voor de cult-filmer, en doet misschien wel wat teveel zijn best om het beoogde trendy publiek te behagen. Daar trapt niemand in, zou je denken.
Toch lijkt de film bij nadere beschouwing in al zijn gezochte vreemdheid toch wel over een verborgen kwaliteit te beschikken. Het is, om de vergelijking met het receptenboek nog even voort te zetten, alsof de kok is uitgeschoten met enkele ingrediënten, en bovendien vergat water toe te voegen. De clichés liggen er zo dik bovenop, dat het op een perverse manier toch weer iets lekkers krijgt: net als ongelimiteerd snoepen van oma’s cakebeslag.

Lesje geleerd
Eigenlijk is Kalifornia dus best een aardige film: het camerawerk is verzorgd, er is de nodige dosis humor en er wordt gewoon wel goed geacteerd, met name door Brad Pitt in de rol van Early.
Wat uiteindelijk afbreuk doet aan de film, is het personage Brian, die doorlopend nét de foute beslissingen neemt. De makers van de film lijken te willen aantonen, dat het allemaal komt door de radicale opvattingen die hij er op nahoudt over criminaliteit en geweld. Maar of Brian al dan niet een juiste criminologische theorie aanhangt, doet er helemaal niet toe. Het is namelijk eenvoudig te begrijpen dat iemand die dermate ergerlijk naïef is in het beoordelen van situaties en mensen zichzelf (en zijn vriendin) vroeg of laat eens in de nesten werkt.
Aan het eind van de film zien we Brian en Carrie in hun nieuwe huis in Californië en zo te zien hebben die twee hun lesje wel geleerd, nu ze de donkere zijde van het leven van zo dichtbij hebben mogen meemaken. Maar als ze echt iets van hun avontuur hadden moeten leren is het, dat je nooit zo stom moet zijn om op stap te gaan met een seriemoordenaar.

Fritz de Jong