HUSTLE & FLOW

"It’s hard out here for a pimp", rapt DJay in zijn zelfgebouwde studio. Dat het leven op de straten van Memphis inderdaad zwaar is voor een berooide pooier, kunnen we beamen na het zien van het krachtige, ongepolijste Hustle & flow.

Hustle & flow: dat zijn precies de twee begrippen waar het in deze film over gaat. ‘Hustle’, oftewel hosselen, is wat DJay elke dag moet doen: ritselen om te overleven. En een goede ‘flow’, de cadans waarin een rapper zijn woorden uitspuwt, is wat DJay heeft. Rappen om te ontsnappen uit de afgebladderde, door een klamme zomerhitte lamgeslagen achterbuurten van Memphis. DJay is een derderangs pooier, met alleen een stuurse white trash meid en een scheldende zwarte stripper als werknemers, die droomt van een beter bestaan. Voor zwarte mannen zijn er dan meestal maar twee uitwegen: sport en hiphop.
Black CNN, zo stond hip hop lang bekend. Rappers waren de verslaggevers aan de frontlinie van de overlevingsoorlog die woedt in de Amerikaanse binnensteden. Maar tegenwoordig is hiphop big business. Schoenenfabrikant Reebok verkoopt zijn hipste modellen over de door kogelgaten doorboorde rug van megaster 50 Cent (negen stuks, weet elke tiener). In videoclips gaat het alleen nog om dikke auto’s en geile vrouwen. En MTV maakte van het Engelse woord voor ‘pooier’, een van de archetypes in de zwarte (pop)cultuur, een huishoudbegrip door het programma ‘Pimp my ride’. (Net als eerder de zwarte term bling bling door de mainstream is verkocht aan shoppende schoenmoeders).

Hummers
Alleen daarom al is Hustle & flow een verademing. Craig Brewers drama over een zwarte pooier die het probeert te maken is ‘keeping it real’, om een ander hiphop-begrip te gebruiken. De film, uit eigen zak geproduceerd door John Singleton, zegt het rauw, kaal en authentiek, met veel aandacht voor sfeer, locatie en dialogen. En zonder opgepompte pornosterren en Hummers.
Daar heeft DJay namelijk geen geld voor. Zijn auto, van waaruit hij zijn koopwaar aanbiedt (vrouwen, drugs), is een aftandse rammelbak. Meer nog dan een pooier of dealer is DJay een echte hosselaar: iemand die alles doet om te overleven in de bloedhete jungle van Memphis. Hij is een prachtig ambivalente held: een charmante klootzak.
Terrence Howard (Crash) is fenomenaal als DJay: filosoferend, fluisterend, slijmend en lijmend, zoals een pimp moet zijn om zijn meisjes te laten werken, maar ook egoïstisch, dreigend en meedogenloos — zoals een souteneur óók moet kunnen zijn om zijn vrouwen eronder te houden.
Hustle & flow zit vol prachtige details: de ongeoefende muzikant die in klein notieblokje net bedachte raps opkrabbelt, of met een dikke zak weed een angstaanjagende buurman paait zijn hard bonkende stereo wat zachter te zetten, zodat hij door kan gaan met opnemen in zijn huis-tuin-en-keukenstudio. Maar, terwijl zijn raps steeds gelikter gaan klinken, verliest de film veel van zijn ongepolijste sfeer, al wint hij naar het einde toe weer wat aan dubbelzinnigheid. Maar de hustle verdwijnt langzamerhand naar de achtergrond, en het typische Amerikaanse ideaal van ‘het belang van een droom hebben’ komt wel erg vet naar voren.

Rik Herder