HET LEVEN UIT EEN DAG

Hoe maak je van een ideeënroman een meeslepend romantisch liefdesdrama? Mark de Cloe is er niet uitgekomen met zijn lange speelfilmdebuut het leven uit een dag.

Iedereen vraagt het zich wel eens af: hoe zou het leven eruit zien als niet alleen de dood maar iedere gebeurtenis in een mensenleven eenmalig is? Één keer steppen, één keer huiswerk maken, één keer verliefd worden en één keer vrijen. Moeten we jaloers zijn op het leven van zo’n eendagsmens? A.F.Th. van der Heijden schreef er de roman Het leven uit een dag over, die zich afspeelt in een wereld waarin het leven wordt geleefd tussen zonsopgang en zonsondergang. Dat geliefden slechts één keer kunnen vrijen is in deze wereld de natuurlijke gang van zaken, die intense emoties garandeert. De hel is de ons bekende wereld van herhalingen, waarin afgestompte gevoelens en emoties de sfeer bepalen. Toch is voor de prille geliefden Benny en Gini de gedachte onverdraaglijk dat ze hun eerste intense vrijpartij nooit meer kunnen herhalen. In het plegen van een moord zien ze een uitweg, want dat levert de doodstraf op en na executie een gegarandeerd verblijf in de hel. Helaas gaat er iets mis, zodat ze elkaar in de hel mislopen. Er volgt een wanhopige zoektocht, die in de film totaal anders eindigt dan in de roman.

Hemelse vonk
Van der Heijden schreef Het leven uit een dag als een ideeënroman over tijd en liefde, eenmaligheid en herhaling. Overleeft liefde de tijd? Is ze bestand tegen herhaling? Intrigerende vragen, die in de roman een gecompliceerd antwoord krijgen: liefde is misschien geen constante staat van zijn, maar een hemelse vonk die af en toe overslaat.
Mark de Cloe bewees in 2002 met zevenendertig korte filmpjes, bijeengebracht onder de titel boy meets girl stories, filmisch uitstekend uit de voeten te kunnen met verliefdheid en liefde. Vooral de sensuele, romantische — soms überromantische — beeldtaal sprong in het oog. Dat De Cloe een groot stilist is, was overigens ook al te zien in zijn bekroonde eindexamenfilms ralentir en lucky strike (beide 1992) en latere korte film gitanes. Al jaren geleden wist hij dat Het leven uit een dag zijn speelfilmdebuut moest worden.
De keuze voor weer een bespiegeling over de liefde ligt voor de hand, maar pakt niet goed uit, omdat De Cloe, die ook het scenario schreef, de angel uit de roman heeft getrokken. Illustratief is de verandering van het grimmige, desolate einde. Het avontuurlijke denkspel, dat de roman in de eerste plaats is, is gereduceerd tot een romantische zoektocht van een verliefde jongen (Matthijs van de Sande Bakhuyzen, die maar net overeind blijft) naar een meisje (geslaagd debuut Loïs Dols de Jong). Zoals het betaamt in een romantisch drama moeten de geliefden barrières overwinnen — in dit geval de valkuil van seks als consumptieartikel en cynisme over liefde — voordat zij de eeuwige liefde bereiken. De setting van het leven uit een dag is ongewoon, maar inhoudelijk wijkt de film niet af van een doorsnee Hollywoodliefdesfilm. Dat na de executie, als Benny en Gini elkaar kwijtraken, de film consequent in splitscreen wordt vertoond, zodat we de levens van beide geliefden kunnen volgen, werkt soms goed, maar oogt ook vaak als een gimmick die de kijker op afstand houdt. Het is niet anders: het leven uit een dag is ergens tussen hel en hemel blijven steken.

Jos van der Burg