Hasta la vista!

In de Vlaamse roadmovie Hasta la Vista! willen drie gehandicapte vrienden maar één ding: seks. Op naar een bordeel in Spanje!

Gehandicapten en seks. Lange tijd een taboeonderwerp in Nederland, maar een paar jaar geleden promoveerde het onderwerp naar talkshows. Daarna deed de markt zijn werk zodat er nu speciaal op gehandicapten gerichte escortbedrijven zijn. Het past in de emancipatie van gehandicapten, die — heel raar — seksuele gevoelens blijken te hebben. In Hasta la Vista! zijn drie gehandicapte, vriendinloze jongens hun maagdenleven zat. De twintigers, van wie er twee in een rolstoel zitten en de derde bijna volledig blind is, willen seks. Haast is geboden, want één van de drie is een terminale kankerpatiënt, die voor hij sterft ontmaagd wil worden. In Vlaanderen zijn blijkbaar geen prostituees voor gehandicapten, want de jongens reizen naar een bordeel in Spanje. Natuurlijk zijn er ook zulke prostituees in Vlaanderen, maar omdat regisseur Geoffrey Enthoven een roadmovie wilde maken, had hij daar geen boodschap aan. De jongens zeggen tegen hun ouders dat ze nu eens zonder toezicht met zijn drieën op vakantie willen. Schoorvoetend gaan die ermee akkoord. Met een oude Mercedesbus, met achter het stuur een ingehuurde zwaarlijvige verpleegster, door de drie fijnzinnig ‘mammoet’ genoemd, gaat het richting Spanje. De humor onderweg komt uit de dikhoutzagerij: grappen over Franstalige Belgen ("Ons geld willen ze wel, maar een beetje Vlaams spreken, hó maar!"), de blinde valt in het water en er is bijna een knokpartij met boertige Hollanders.

Gezellig
Hasta la Vista! zou een simpele klucht zijn geweest als onder de humor de tragiek van gehandicapten niet voelbaar zou zijn. Zonder er de nadruk op te leggen, laat de film de kijker voelen hoe het is om volledig afhankelijk van anderen te zijn. Hoe voelt het om jezelf niet te kunnen wassen? Niet op te kunnen staan als je met je rolstoel bent omgevallen? Niet op je lichaam te kunnen vertrouwen omdat het zich altijd onvoorspelbaar gedraagt? Of als jongeren je in een disco aanstaren alsof je een freak bent? Het maakt het opstandige gedrag van één van de drie knullen volkomen invoelbaar. Dat hij provoceert en zich overschreeuwt komt voort uit zijn frustratie dat hij geen gewoon leven kan leiden. Enfin, uiteindelijk bereiken ze Spanje, maar zoals het hoort in een roadmovie pakt het anders uit dan gedacht. Hasta la Vista! verandert op de valreep van komedie in tragikomedie, waarbij het zoeken van de traan meer doet denken aan een handboek scenarioschrijven dan aan het echte leven. Het past bij het feelgood karakter van de film, die rauwheid vermijdt en het graag gezellig houdt. Dat is geen kritiek, want Hasta la Vista! wil een breed publiek aanspreken met de boodschap dat gehandicapten gewone menselijke behoeften hebben. Dat die overkomt, bleek onder meer vorige maand op het Noordelijk Film Festival, waar de film de publieksprijs won. Het is de makers gegund, maar een grotere mijlpaal is bereikt als een film als Hasta la Vista! niet meer nodig is.

Jos van der Burg