Grimm

Buiten de bosrand

In zijn nieuwe film Grimm laat Alex van Warmerdam Hans en Grietje, pardon Jacob en Marie, rechtstreeks uit het kaarsrechte straatje uit De Noorderlingen op een brommertje Spanje binnentuffen. Daar ontmoeten ze geen heksen maar wolven in schaapskleren en worden ze zelf opengesneden.

Vanochtend zag ik Roodkapje door het bos rijden. Het bos was nat en donker. De herfst was grauw en koud. Haar mantel was lang en rood en ze had haar capuchon diep over haar ogen getrokken.

Het mooie van sprookjes is dat er brommertjes in voor kunnen komen die geen benzine nodig hebben. Ze brengen je helemaal van hier van Spanje, zonder dat je ook maar een keer hoeft te tanken. Misschien hebben je boze ouders je het huis uit gegooid, misschien heb je honger geleden en het koud gehad, misschien ben je door een donker bos gegaan waar mensen met geweren je tot vreselijke dingen dwingen. Maar aan de rand van het bos staat een brommertje.

Hans en Grietje hadden zo’n honger en ze hadden het zo koud, dat ze bij elkaar in bed kropen om het tenminste een heel klein beetje warm te krijgen. We denken altijd dat Hans en Grietje kinderen zijn, in flanellen pyjamaatjes met brandweerautootjes of konijntje erop. Maar hoe oud waren Hans en Grietje, pardon, Jacob en Marie eigenlijk? En wat deden ze daar in dat bed? Jacob en Wilhelm Grimm hadden nog zes broers en één zus. Maar Jacob en Wilhelm deden altijd alles samen.

Sprookjes gaan altijd over seks. Over ontmaagdingen en incest en necrofilie. Maar er wordt nooit over gepraat. De prins en de prinses vinden elkaar met maar één doel. Voordat het zover is, is er altijd eerst iets griezeligs, iets met kikkers, of wolven of draken, of een boze heks. Of gewoon een koe, die opdoemt tussen de bomen. Hans en Grietje gaan het bos in met de bedoeling om er wijzer (lees: geslachtsrijp) van te worden. Dat wil althans het verhaal. Maar wat als het gelukkige einde niet aan de bosrand ligt? Als ze nog verder moeten? Als het sprookje verandert in een horrorfilm? In een roadmovie én een western?

Wat nou als je alles wat in sprookjes niet gezegd wordt, wel zegt, en alles wat je niet kunt zien, wel laat zien? Grimm is met recht een grimmig spookje, waarin alle seksuele en symbolische ondertonen die in sprookjes zitten naar de oppervlakte zijn gehaald. Geweren, piemels, tieten, pistolen, Blauwbaard en butlers, Grimm is de rare, virtuoze, onthutsende Lynchiaanse droom van Alex van Warmerdam. Niet de gestileerde romantiek onthult het gruwelijke, maar precies andersom. En de romantiek is een sprookje. En de prijs is hoog. Wie eenmaal uit het bos en de Spaanse woestijn komt, betaalt zijn inwijding in het bestaan met zijn leven. En dan begint alles weer opnieuw.