Grace of Monaco

Grace of Monaco is niet het langverwachte sprookje over de legendarische actrice Grace Kelly.

Lang niet zo’n bizarre speech gehoord als aan het eind van het bordkartonnen kostuumdrama Grace of Monaco. Nicole Kidman, dat wil zeggen Grace Kelly, de Hollywoodster die na een vermeend sprookjeshuwelijk prinses van Monaco werd, houdt in 1962 ten overstaan van de Franse president De Gaulle en de elite van Monaco een verhaal over de liefde.
Die speech moet opzwepend en ontwapenend zijn — letterlijk, want Frankrijk staat op het punt om vanwege belastingtechnische redenen Monaco binnen te vallen — maar is een totale anticlimax. Met groeiende verbazing luister je naar het zwalkende verhaal dat de prinses vertelt om de diplomatieke crisis te bezweren. Op zeker moment is ze klaar. Dat weet je omdat ze dan gestopt is met praten, niet omdat haar betoog ergens heen ging. Terwijl de kijker een lijn probeert te vinden in wat ze net allemaal zei, blijken de toehoorders van de prinses verrukt. Zelfs De Gaulle applaudisseert en komt tot een of ander diep fiscaal inzicht. Monaco is gered.
"Het ging nooit om de waarheid op een letterlijke manier", zei scenarioschrijver Arash Amel een paar weken geleden in reactie op de kritiek dat het zo niet gegaan was. Dat mag je hopen. Als dit soort speeches de vrede in Europa moest bewaren dan is het een wonder dat er niet meer oorlogen uitbraken. Maar voor het Monegaskische koninklijk huis was juist die fictie reden om zich op te winden. Het liet in een verklaring weten dat de makers de koninklijke familiegeschiedenis hadden gekaapt en voor commerciële doeleinden misbruikten.
Een beetje commotie was ook onvermijdelijk. We hebben lang moeten wachten op een film over een van de meest tot de verbeelding sprekende sterren van de 20ste eeuw dus dan liggen die dingen gevoelig. Grace Kelly was de dochter van een Amerikaanse ondernemer die vanaf 1950 in de spotlights uitgroeide tot Hollywood royalty en door haar huwelijk met prins Rainier van Monaco ook nog lid werd van de Europese royalty. Je kunt haar dus met recht een icoon noemen. En net als bij Kuifje kun je het dan als filmmaker maar moeilijk goed doen want daarvan koestert iedereen z’n eigen versie.
Toch zal echte commotie uitblijven, vooral omdat Grace of Monaco een suffe, bloedeloze verschijning is. Die rommelige, imploderende speech aan het eind is daar ongewild de apotheose van. Dat de film niet kiest voor glamour en dus voor veel mensen niet het sprookje is dat ze ervan verwachtten, dat siert de makers. Want dat vraagt lef. Die kozen ervoor om zich te richten op een periode van slechts één jaar in Kelly’s leven, waarin de spanningen tussen Frankrijk en Monaco en ook de spanningen tussen de prinses en prins Rainier (de Britse acteur Tim Roth) steeds verder oplopen. Niet de meest sexy periode uit hun relatie. Net als Frankrijk is Rainier ervan overtuigd dat zijn partner teveel vrijheid neemt en tot de orde geroepen moet worden. Maar Grace is koppig. Bijgestaan door een Amerikaanse priester die speciaal voor haar naar Monaco verhuisde — en later in de film om onduidelijke reden plotseling weer van het toneel verdwijnt — moet ze haar twijfel zien te overwinnen en besluiten of ze terug wil naar Hollywood of de rol van Europese royalty verder zal spelen.
Dat was ook een beetje de keuze waar regisseur Olivier Dahan en producent Weinstein voor stonden. Weinstein liet een zoetere Hollywoodversie monteren voor de Amerikaanse markt, Dahan wilde meer een Europese arthousefilm, dat wil zeggen meer drama en crisis. Maar zelfs Dahans versie blijkt dus futloos en ongeïnspireerd. Nergens voel je dat er iets op het spel staat, voornamelijk omdat het allemaal van alles een beetje is. Een beetje vrede, een beetje liefde, een beetje existentiële twijfel, een beetje glamour, en zelfs een beetje thriller als blijkt dat er een verrader in het koninklijke huishouden zit die de Fransen informatie doorspeelt. Wablief? Zit je eerst drie kwartier naar kroonluchters en beau monde te kijken, ruist er opeens iets door het struikgewas. De manier waarop het probleem van die verrader wordt opgelost, illustreert nog een keer dat over veel details slecht is nagedacht, ook al citeert de film dat ene beroemde shot van Grace Kelly in haar sportauto uit Hitchcocks To Catch a Thief, waarmee gesuggereerd wordt dat men heus wel op de hoogte was van de filmgeschiedenis. Het ontbreekt Grace of Monaco duidelijk aan eenheid van toon en tempo en de oorzaak daarvan ligt ongetwijfeld in de richtingenstrijd tussen Weinstein en Dahan. Zelfs met de beste wil van de wereld is dit niet het society spektakel of de gelaagde biopic waar iedereen op hoopte.
En dan is er natuurlijk nog Nicole Kidman, die nergens echt haar personage wordt. Je kunt zelfs stellen dat de film met het laatste shot, waarin je overduidelijk naar Kidman en niet naar Grace Kelly kijkt, expliciet verklaart dat het verhaal al die tijd al over Nicole Kidman ging en dat het allemaal één grote dubbelzinnige illustratie is van die vurige wensdroom van Hollywood: de droom waarin de Hollywood royalty eigenlijk echte royalty is.

Ronald Rovers