GOUD

Shoppen is niet goed voor de spieren

  • Datum 24-11-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films GOUD
  • Regie
    Niek Koppen
    Te zien vanaf
    01-01-2007
    Land
    Nederland
  • Deel dit artikel

Niek Koppen volgt in goud het Nederlands dameshockeyteam op weg naar het wereldkampioenschap. Hoe de overlegcultuur ook in de sportwereld is doorgedrongen.

Niek Koppen, een van de beste Nederlandse documentairemakers, houdt zich de laatste tijd vooral met de productiekant bezig. In die hoedanigheid werkte hij mee aan de totstandkoming van prachtfilms als justiça van Maria Ramos en ik wil nooit beroemd worden van Mercedes Stalenhoef. De laatste bioscoopdocumentaire die Koppen zelf regisseerde was de keuken van kok (1998) waarin hij ons een verkiezingscampagne van de PvdA van binnenuit laat zien.
Na het draaien daarvan ontstond, zo lezen we in het persmapje bij Koppens nieuwe documentaire goud, het idee om nog eens zo’n groepsproces vast te leggen, maar dan in de sport. Aldus volgde hij vorig jaar het Nederlands dameshockeyteam en hun coach Marc Lammers tijdens de tien weken durende voorbereiding op het WK in Madrid. Dat ze daar goud wonnen is bekend. Wie het beeldverslag van Koppen nu ziet krijgt alsnog het gevoel dat zich daarmee een klein wonder heeft voltrokken, want het oefentoernooi in de Verenigde Staten, waar de trainingsperiode mee begint verloopt tamelijk desastreus. Dat Koppen daarmee de ingrediënten in handen kreeg waar ook vrijwel iedere sportspeelfilm mee werkt mag een gelukje heten.
De kopzorgen van de coach zijn soms bijna tragikomisch. Gaan de toch al met blessures kampende dames in Washington ter ontspanning een dagje stappen, dan weet hij al dat slenteren eigenlijk niet goed voor de spieren is. Een overhoring van een lesje mentale vaardigheden laten de hockeymeiden wat lacherig over zich heen komen en op het veld houden ze zich niet aan de afspraken.

Uitpraten
Koppen registreert het op de bekende nuchtere, observerende wijze — geen vragen, geen commentaar, rustig maar scherp gemonteerd en slechts hier en daar een spaarzaam muzikaal accent. Spanning lezen we af op de gezichten die tijdens een wedstrijd langs de lijn staan. Een bloedneus of een brancard signaleren dat het allemaal niet pijnloos gaat. Desondanks blijkt zo’n intense voorbereidingstijd toch minder opwindend en spectaculair dan je zou verwachten. Vergeleken met Koppens meesterwerk the hunt is goud aan de tamme kant.
De meiden kunnen het goed met elkaar vinden en ook de coach kan een potje bij ze breken. Het is natuurlijk wel balen als hij telkens weer roept hoe fout het gaat en hij besluit dat er drie meiden moeten afvallen, maar het wordt allemaal weer uit- en bijgepraat.
Zo verschuift de aandacht dan ongemerkt naar iets wat toch nog een kleine verrassing mag heten: namelijk hoe sterk de Nederlandse overlegcultuur zich ook hier doet gelden. Coach Lammers wordt er soms dol van — zou er bij buitenlandse ploegen ook zo veel gepraat moeten worden? Dit brengt met zich mee dat de coach de eigenlijke hoofdpersoon van goud is geworden, duidelijker ieder geval dan de veel minder sterk geprofileerde speelsters.
Intussen moet er met die meiden toch iets zijn gebeurd waardoor op het veld de machine weer goed is gaan draaien. Maar wat precies, dat is iets ongrijpbaars gebleven. En dan is er natuurlijk nog die intrigerende vraag in hoeverre de aanwezigheid van de camera daarbij een rol heeft gespeeld.

Leo Bankersen