GOTHIKA

Wie een B-film als Gothika wil maken moet dat in de volste overtuiging doen, en niet bang zijn om te overdrijven. Mathieu Kassovitz snapte dat en vond in Halle Berry de ideale ‘drama queen’ om zijn iedere logica tartende psychothriller te dragen.

Gothika had beter Barokko kunnen heten. Weliswaar leunt het verhaal, evenals de gothic novels uit de negentiende eeuw, zwaar op het oproepen van een onheilszwangere sfeer, maar wat nog meer in het oog springt is de ver doorgevoerde stilering, die elk decorstuk tot een versiersel maakt en iedere zwierige camerabeweging tot een verfraaiïng. De barokke esthetiek van Gothika komt tot zijn recht in de forensisch-psychiatrische inrichting waar hoofdrolspeelster Halle Berry werkt, eerst als dokter en daarna als patiënt. De kliniek lijkt op een kruising tussen Hannibal Lecters duistere gevangenis en het door elektriciteitsstoringen geteisterde doemlandschap uit Se7en. De met gewapend glas beveiligde cellen van de gestoorde dames op Berry’s afdeling baden in beklemmende blauwtinten, die zelfs de meest uitgebalanceerde persoon nog tot bloeddoorlopen razernij zou drijven. Alleen in film is een gekkenhuis denkbaar dat de patiënten gezamenlijk laat douchen in een vernederend badhuis dat ontworpen moet zijn door een binnenhuisarchitect met diepgewortelde nazisympathieën.
Het heeft dan ook geen zin om te gaan neuzelen over de onrealistische omgangsvormen in het delinquentenhospitaal, of over de vele ongerijmdheden in de plot: wie realisme zoekt koopt maar een kaartje voor Logika. De producenten van Gothika, Robert Zemeckis en Joel Silver, vernoemden hun horrorstudio Dark Castle naar William Castle, de B-filmkoning van de jaren vijftig. Geheel in diens geest staat Gothika bol van eng aanzwellende muziek en beproefde schrikeffecten — het mocht alleen wel wat meer kosten dan Castle ooit tot zijn beschikking had.

Blinde woede
De in Gothika omzichtig uit de doeken gedane geschiedenis over om wraak schreeuwende geestverschijningen en seksueel gefrustreerde seriemoordenaars met satanistische tatoeages snijdt misschien weinig hout, maar onder de oppervlakte laat Kassovitz een thema opborrelen, dat hij consequent uitwerkt. De film gaat over hysterie: de blinde woede van psychiatrisch patiënte Penélope Cruz wier verhalen over herhaalde verkrachtingen niemand wil geloven. De radeloosheid die zich meester maakt van forensisch psychiater Halle Berry, wanneer ze ontwaakt als patiënt in haar eigen kliniek. De vertwijfeling die toeslaat als iedereen die Berry kent haar plotseling aanziet voor de moordenares van haar geliefde echtgenoot, die trouwens bij nader inzien een dubieus heerschap blijkt te zijn.
De verschillende verschijningsvormen van hysterie vinden hun visuele vertaling in de overdadige vormgeving en het verlekkerde gebruik van horrorclichés. Tegen de door Kassovitz gecreërde achtergrond komt Halle Berry uit de verf als de perfecte hysterica. Dat ze dat in zich had hoeft overigens geen verrassing te zijn: bij haar snotterende en snikkende acceptatie van haar Oscar voor Monster’s ball liet ze al zien dat ze een geboren ‘drama queen’ is. Kassovitz hing dan ook terecht zijn hele film op aan Berry’s charismatische verschijning. De samenwerking tussen de Franse regisseur en de net als hijzelf ook in de modellenwereld werkzame Berry leidde tot een smakelijke nachtmerriefilm die mijlenver afstaat van Kassovitz’ felrealistische La haine, maar wel geheel in de lijn ligt van zijn vorige film, het bij ons helaas niet uitgebrachte seriemoordenaarsdrama Les rivières pourpres.

Fritz de Jong