Goodbye Solo

Van een van de grote nieuwe Amerikaanse filmtalenten Ramin Bahrani bereikt nu eindelijk een film de Nederlandse filmtheaters. Een regisseur die kaal en naakt een besef van grootheid weet over te brengen.

Goodbye Solo, de derde film van de veelbelovende Amerikaanse regisseur Ramin Bahrani (1975), toont schijnbaar moeiteloos, maar met grote finesse hoe enorm het universum van een film kan zijn, al speelt het verhaal zich grotendeels af in de besloten ruimte van een taxi. Bahrani begint eenvoudig: de Senegalese taxichauffeur Solo pikt in Bahrani’s geboortestad Winston-Salem in North Carolina een oude, norse passagier op die vraagt of de chauffeur hem over precies twee weken naar het ver buiten het stadje gelegen Blowing Rock wil brengen. Hij wil er duizend dollar voor betalen. Al snel merkt Solo dat er iets mis is. In de twee weken die volgen probeert hij bevriend te raken met de man om zo iets aan de loop van de dingen te kunnen veranderen. Maar wat is vriendschap eigenlijk, zal Solo zich in die twee weken afvragen.

Bahrani maakte met Man Push Cart, Chop Shop en nu Goodbye Solo drie films over het leven van immigranten. Toch is het de regisseur niet te doen om het sociaal-realisme dat je daarbij verwacht. Ook al vertelt hij voortdurend in interviews hoezeer hij het Italiaanse neorealisme uit de jaren vijftig bewondert, dat juist nadrukkelijk armoede en onrecht in beeld wilde brengen. Zijn verwantschap met het neorealisme is te begrijpen maar Bahrani is op zoek naar meer.

Sisyfus
Bahrani’s films hebben de zeldzame kwaliteit dat je, terwijl je zit te kijken, naar iets overstijgends en elementairs kijkt. Tarkovski’s films hebben dat, om maar eens iemand te noemen, Fellini’s films hebben dat, ondanks dat het bij de Italiaan vaak een bonte kermis van personages en decors was, en nog een dozijn grootheden. En recent Kelly Reichardts Wendy & Lucy. Man Push Cart was niet voor niets geïnspireerd door de Sisyfusmythe van de Griekse koning die elke dag een rots tegen een heuvel op moet rollen: Bahrani is geïnteresseerd in die elementaire beweging, in hoe de eeuwigheid doorschijnt in het alledaagse. Wat doen mensen, waarom doen ze dat, hoe verhouden ze zich tot anderen? Om dat voor elkaar te krijgen brengt hij levens terug tot hun naakte eenvoud. Een man die een hotdogkraam in de duisternis door Manhattan duwt, twee mannen in een auto die dichter bij elkaar willen komen. Die eenvoud heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht.

Meer nog dan in die eerste twee films is het Bahrani gelukt het onbenoembare te benoemen. Dat onbenoembare zit in Goodbye Solo in de toenadering tussen de twee mannen, in het doorzien van zijn vriend dat Solo zal ervaren, in het begrip dat de kijker zelf voelt wanneer hij in één van de laatste scènes door het oog van de camera naar het altijd door mist omgeven Blowing Rock kijkt. Vriendschap, vrijheid, leven, dood: een besef van grootheden in de film zet zich vast en je weet met heel je lichaam, meer nog dan met je hoofd, wat Bahrani probeert te zeggen. Wat een prachtige film.