GIORNI E NUVOLE

Nadat Michele zijn baan verliest, raken hij en zijn vrouw van elkaar vervreemd.

Geld maakt gelukkig, gebrek aan geld maakt brokken. Elsa denkt: was Michele maar niet ontslagen. Had hij maar, net als zes jaar eerder, een minnares gehad. Hij had hetzelfde angstige gezicht getrokken wanneer hij het zou vertellen. Een minnares had ze geprefereerd. Ontrouw is tot daar aan toe; blut zijn is moeilijker te verkroppen.
De Italiaanse regisseur Silvio Soldini (1958) koos voor giorni e nuvole (Engelse titel: days and clouds) opnieuw een sterke vrouw als protagonist en maakt een tegenhanger van zijn vrolijke pane e tulipani (1999), waarin een huisvrouw opbloeit in Venetië nadat ze tijdens een vakantie is achtergelaten bij een benzinestation. In zijn serieuzere giorni e nuvole ontwikkelt zich een verhaal waarin twee mensen steeds meer van elkaar vervreemden in de kustplaats Genua. Ze brengen zichzelf in een onmogelijke positie omdat ze niet kunnen wennen aan hun nieuwe bescheiden levensstijl en bovendien voor hun omgeving de schijn op willen houden dat er niets aan de hand is. Ze willen nog steeds met een rigoureuze zwaai hun portemonnee pakken om het diner voor hun vrienden te betalen. En alsof dat niet genoeg is, gaan ze ook nog eens allebei anders om met de problemen waardoor het wederzijds onbegrip steeds groter wordt. Donkere wolken strekken zich uit over het zachtgele Genua.

Engelen
Ironisch genoeg overtuigen juist Soldini’s liefdesscènes. Bij een ruzie met zijn dochter slaat Michele haar in het gezicht. Ze loopt kwaad weg. Elsa vindt haar man dan huilend onder de douche, gaat naast hem zitten onder het stromende water en omhelst hem, een van de weinige temperamentvolle scènes in de film. Soldini brengt de vervreemding tussen deze twee mensen een beetje te subtiel, want de scènes van onbegrip en liefdeloosheid overtuigen niet. Het is moeilijk te geloven dat alleen het zuiniger leven de oorzaak van hun relatiecrisis is. Misschien zijn er ook andere oorzaken, maar die heeft Soldini te voorzichtig aan willen pakken.
Maar Soldini’s subtiliteit nuanceert de film ook wel weer. Kleur lijkt gebruikt in de stijl van Boniforte’s fresco’s, die Elsa meent te zullen vinden in een kleine kapel die ze restaureert. Haar dochter heeft een gezicht dat overeenkomsten vertoont met de engelen van Boniforte. Toch is giorni e nuvole grover dan pane e tulipani. De macht van het surrealisme ontbreekt; Soldini’s realisme mist schwung.
Had deze film maar net iets meer zelfspot, net iets meer verbeeldingskracht gehad. Dan had het stuk glas in Elsa’s voet, dat alle narigheid in gang lijkt te zetten, ervoor gezorgd dat Boniforte’s engelen zouden gaan vliegen. Misschien vliegen ze ook wel, want uiteindelijk kijken wij vanuit hun perspectief neer op de grote vloer van de kapel en blijken Elsa en Michele toch op elkaar te zijn aangewezen. Ze liggen naast elkaar en passen in het marmeren geblokte patroon.

Laura van Zuylen