GENOVA

Filmkameleon Michael Winterbottom trekt voor genova naar Italië, waar een kersverse weduwnaar en zijn twee dochters letterlijk en figuurlijk hun weg zoeken door de dreigende, labyrintische Middeleeuwse steegjes van Genua.

Het is natuurlijk ook al te lieflijk, die openingsscène van Michael Winterbottoms genova: een moeder en twee dochters onderweg naar huis door een witbesneeuwd landschap, lachend onschuldige reisspelletjes spelend. Dat moet wel mis gaan, en dat gaat het. Winterbottom doet geen moeite de aanrijding filmisch in beeld te brengen, wetende dat het eerder al beter is gedaan en nooit erger kan worden dan wat we ons voorstellen. Dus zien we alleen een geschrokken blik, slaakt iemand een gil, en dan gaat het beeld zwart — het geluid van verwrongen staal, dan stilte.
En dan is vader Joe (Colin Firth) ineens een weduwnaar met twee behoorlijk getraumatiseerde dochters, van wie de jongste bovendien stilletjes een behoorlijk schuldgevoel over het ongeluk met zich meedraagt. Hij besluit ze mee te nemen naar Genua, waar hij een zomercursus aan de universiteit kan geven, voor een potje rouwverwerken onder de Italiaanse zon. Dat doen ze elk op hun eigen manier, en grotendeels los van elkaar. Joe door zich te verliezen in de academie en wat te flirten met Elena, een van zijn studentes; oudste dochter Kelly (Willa Holland) door zich te storten op het uitgaansleven en de snelle Italiaanse jongens; en jongste dochter Mary (Perla Haney-Jardine) door haar schuldgevoelens van zich af te dromen in nachtmerrievisioenen van haar moeder.

Afwimpelende kus
Het is inmiddels een gemeenplaats geworden om veelfilmer Winterbottom — sinds 1994 levert hij minstens een film per jaar op — een cinematografische kameleon te noemen. Schijnbaar moeiteloos springt hij van genre naar genre: van het politiek engagement van in this world (2002) naar scifi-melodrama code 46 (2003) via de seksueel expliciete concertbezoekjes uit 9 songs (2004) naar de postmoderne spielerei van a cock and bull story (2005). Toch tekent zich meer en meer een rode draad af in zijn werk: familiebanden, en vooral het omgaan met het verlies daarvan, vrijwel altijd in combinatie met een politiek engagement. Juist zijn meest geëngageerde films gaan uiteindelijk vooral over de menselijke emoties, niet de politieke dimensie.
Andersom sijpelt die politieke dimensie juist door het humane drama van genova heen. Bijvoorbeeld in de discussies die Joe met zijn studenten heeft; het lijken vooral Elena’s overtuigde politieke statements te zijn die hem voor haar doen vallen. Lijken, want echt zeker weet je het niet — Winterbottom laat het meeste ongezegd, ook in de opbouwende spanning tussen de drie resterende gezinsleden. Als Kelly eens uren te laat thuiskomt en Joe wachtend met een boek op de bank aantreft, volstaat een misprijzende blik van hem en een afwimpelende welterustenkus van haar. Juist daardoor blijft na de slotscène waarin alles net te netjes wordt afgerond gelukkig vooral ook het gevoel hangen dat aan deze drie levens voorgoed iets is ontnomen.

Joost Broeren