Fukushima, mon amour
Geesten uit het verleden
De Duitse regisseur Dorris Dörrie trotseerde de straling in Fukushima en dat levert aangrijpende beelden op van het rampgebied en de bewoners.
Fukushima, mon amour (originele titel: Grüße aus Fukushima) is niet alleen een film over de gevolgen van de kernramp in 2011. Het is ondertussen de vijfde film die Dorris Dörrie in Japan maakte, waarmee het stiekem ook een liefdesverklaring is aan een land en haar cultuur.
De titel is vanzelfsprekend een hommage aan Hiroshima mon amour (Alain Resnais, 1959). Net als bij Resnais speelt Dörrie’s film zich af in een Japans rampgebied met een westerse vrouw die haar verleden probeert te ontvluchten. Ook de korte flashbacks van de tsunami in Fukushima en het Duitse verleden van hoofdpersonage Marie herinneren aan Hiroshima mon amour.
Dörrie laat in zwart-wit en in een documentairestijl zien hoe de effecten van de ramp nog steeds zichtbaar en voelbaar zijn. Het contrast tussen de grauwe werkelijkheid van Fukushima en de naïeve Marie, die verkleed als clown optreedt voor de slachtoffers van de ramp, is groot. Met een geigerteller in de hand komt ze aan in een opvangkamp waar alleen nog ouderen wonen, want alle jongeren zijn inmiddels weg uit het gebied. Een van de vrouwen in het kamp, Satomi, vlucht naar haar verwoeste huis in de radioactieve zone om het weer bewoonbaar te maken. Marie is doodongelukkig in het opvangkamp en ziet in dat ze als huilende clown geen verschil kan maken. Ze besluit om Satomi te helpen met het opknappen van haar huis.
Net als in Dörrie’s Cherry Blossoms (2008) staat in Fukushima, mon amour het omgaan met verdriet en het rouwproces centraal. Ernstige thema’s maar Dörrie houdt de toon licht, al geeft het zwart-wit het geheel een melancholische ondertoon.
Dörrie richt zich vooral op de vriendschap tussen Marie en Satomi. Beide vrouwen proberen de geesten uit het verleden onder ogen te komen. Fukushima, mon amour laat die vriendschap langzaam tot bloei komen maar de relatie tussen de vrouwen blijft boeien en levert genoeg komische en ontroerende momenten op. Vooral Kaori Momoi blinkt uit als de pittige en energieke oude geisha Satomi. Fukushima, mon amour is een bescheiden en lichtvoetig portret van de Japanse cultuur en het verwerken van een nationaal trauma.
