EL CALLEJON DE LOS MILAGROS

Het is slecht toeven in de arme wijken van grote steden. Dit geldt voor mannen, maar nog sterker voor vrouwen. El callejon de los milagros (de steeg der wonderen) is een twee uur en twintig minuten durend bewijs dat wonderen voor de armere mensen in Mexico City de wereld uit zijn.

De Mexicaanse regisseur Jorge Fons baseerde zijn film op een verhaal van de Egyptische schrijver Naquib Mahfouz. De situatie in Mexico City mogen we als exemplarisch beschouwen voor veel grote steden in minder welvarende landen. In de film worden drie personen na elkaar gevolgd, in drie afzonderlijke delen. Ze wonen in hetzelfde straatje. In het vierde deel zien we hoe het een paar jaar later met ze gaat. Deze vertelstructuur biedt de mogelijkheid om dezelfde kleine gemeenschap vanuit drie verschillende posities van dichtbij te bekijken.

Onnavolgbaar
De mogelijkheden worden echter niet optimaal gebruikt. De nadruk op de drie centrale personages vraagt om een intieme aanpak en de mogelijkheid tot identificatie. Er is echter het nodige dat identificatie van de kijker in de weg staat.
De acteerstijl is daar mede debet aan. Men acteert alsof men speelt dat men een rol speelt. Het resultaat is in de meeste gevallen bevreemdend en afstandelijk, met Alma als dieptepunt en Susanita als gunstige uitzondering. Onduidelijk blijft of het hier gaat om een bewust gekozen acteerstijl of domweg een gebrek aan acteertalent.
Naast de acteerprestaties zijn de belevenissen zelf voor een groot deel onnavolgbaar. Neem Rutilio. Zijn verhaal is interessant genoeg. Hij is een getrouwde vijftiger en eigenaar van een bar in het straatje. Hij blijkt een lelijk stuk chagrijn die voortdurend loopt te schreeuwen naar zijn vrouw, kinderen en personeel. En hij valt op mannen. Rutilio hoeft de eerste mooie jonge verkoper die hij tegenkomt maar een paar aardige sokken cadeau te doen en de gozer hapt meteen. Hoe is het mogelijk? Deze jongen wordt door de zoon van Rutilio flink toegetakeld en belandt bij het Rode Kruis. Hij is nauwelijks beter of hij komt alweer naar de bar, zonder dat de aanwezigheid van de zoon hem weerhoudt. Wat bezielt hem?

Zekere diepgang
Alma is op haar manier ook niet te volgen. Ze is mooi om te zien, maar beschikt over weinig hersens. De kapper waar ze verliefd op lijkt (bij haar weet je nooit zeker wat echt is en wat niet) gaat tijdelijk naar Amerika om geld te verdienen voor hun huwelijk. Hij is nog niet weg of ze stemt in met een huwelijk met een man die minstens veertig jaar ouder is dan zij. Gelukkig gaat hij net voor de huwelijksvoltrekking dood. Deze tweede aanstaande is nog niet begraven of ze ontmoet een pooier die zijn oog op haar laat vallen. Tijdens het laatste deel wordt nog geprobeerd haar persoon een zekere diepgang te geven. Tegen de inmiddels teruggekeerde kapper zegt ze dat hij niet begrijpt hoe het leven (voor haar) is. Dat klopt, en hij is niet de enige.
Nee, dan Susanita. Zij is zachtmoedig en warm, maar wordt lelijk bevonden en komt daardoor moeilijk aan de man. Haar troef is dat ze financieel onafhankelijk is: ze verhuurt appartementen. Haar ongeluk is dat ze voor aandacht en liefde moet betalen. Zelfs als ze een echtgenoot vindt.
Vooral de vrouwen trekken in El callegon de los milagros aan het kortste eind. De sociale codes die voor hen gelden, zijn ongetwijfeld in veel culturen werkzaam. Van hen wordt verwacht dat ze mooi zijn, dan kan een man er mee pronken. Als ze ouder zijn of lelijk, moeten ze vooral zorgen en zich verder tot in het oneindige inschikkelijk tonen. Zoals de vrouw van Rutilio, die van hem flink op haar donder krijgt als ze protesteert tegen zijn homoseksuele gedrag. Of de vrouw van Rutilio’s zoon, die lijdzaam toeziet hoe haar man achter de vriendin van Alma aan zit. Maar ook de kapper treft het niet. Zijn trouw aan Alma wordt niet beantwoord.
Het zijn trieste verhalen over het harde stadsleven en gefnuikte liefdes, die echter maar weinig emotie weten op te wekken. Met uitzondering van Susanita blijven de personages op afstand. Het drama in El callejon de los milagros komt niet tot leven, terwijl Fons er toch maar liefst honderdveertig minuten voor heeft uitgetrokken. Dit kon toch niet de bedoeling zijn.

Claudi Hulshof