DEALING AND WHEELING IN SMALL ARMS

Filmmaker Sander Francken daalt af in de duistere wereld van de mondiale handel in vuurwapens.

Ruzie met uw buurman? Met een beetje moeite vindt u een prettig handwapen. Het goede café opzoeken en u keert huiswaarts met een van de 650 miljoen kleine wapens die over de wereld zwerven. Volgend jaar zijn het er acht miljoen meer, want zoveel worden er jaarlijks geproduceerd in legale en illegale wapenfabriekjes.
Sander Francken (1952) probeert met dealing and wheeling in small arms helderheid te scheppen in de bedrijfstak die Magere Hein als grote vriend heeft. Terecht, want jaarlijks komen meer mensen om het leven door kleine wapens (pistolen, geweren, mitrailleurs) dan bij de atoombom op Hiroshima. Francken benadert het probleem mondiaal, omdat de globalisering aan de wapenhandel niet voorbij is gegaan. Wapenleveranties vinden zelden direct plaats tussen een handelaar en een klant, maar lopen via tussenpersonen in vele landen. De transacties zijn daardoor moeilijk traceerbaar. Een extra handicap is het ontbreken van politieke wil om de handel zichtbaar te maken.
Dat geldt voor bananenrepublieken, maar ook voor de Westerse wereld. Westerse politici praten graag over vrede in de wereld, maar zeggen er zelden bij dat Europa en Amerika de grootste wapenleveranciers zijn. Wapens zorgen voor inkomen, zeggen tevreden arbeidsters van een Belgische wapenfabriek. Wat er met die wapens gebeurt, lijkt hen niet te interesseren. Sander Francken wel.
De maker toont in Afrika — de gretigste afnemer van kleine wapens op de wereld — de gevolgen van hun werk. Een man vertelt over de moord op zijn vrouw en we zien een groepje ongeregeld al schietend een gehuchtje bestormen.

Wapenmekka
In dealing and wheeling in small arms duikt ook het verhaal op dat we eerder hoorden in Huper Saupers darwin’s nightmare: Russische vliegtuigen zouden illegale wapentransporten naar Afrika verzorgen. Harde bewijzen ontbreken, maar in de Afrikaanse chaos is niets ongeloofwaardig. Het straatarme Afrika is een Mekka voor wapenhandelaars. Afzet gegarandeerd, want in Afrika is het nooit rustig. In veel landen laten sloebers zich voor een habbekrats en gratis drugs inhuren door politieke criminelen, die de strijd aanbinden met andere politieke criminelen.
dealing and wheeling in small arms was een nuttige informatieve film geworden als Francken zich had beperkt tot produktie, handel en gebruik van wapens. Helaas waren zijn ambities groter en wilde hij ook iets kwijt over de aantrekkingskracht van wapens. Het zorgt voor oninteressante zijlijntjes, zoals een interview met een wapenontwerper en jongens op een schietbaan. Francken heeft teveel hooi op zijn vork genomen. Het resultaat is een rommelige film, waarin veel wordt aangestipt, maar weinig wordt uitgewerkt.
De film springt van Bosnië naar Afrika, en van New York naar Cambodja, maar van veel uitstapjes worden we weinig wijzer. Franckens zoektocht met een special effects man in Belgrado naar het type pistool waarmee Theo van Gogh werd vermoord, is het dieptepunt van de zinloze uitstapjes. Het heeft een vervelende bijsmaak, omdat het alleen om commerciële redenen lijkt bedacht. Hoe trekken we de aandacht? Laten we iets doen met de moord op Van Gogh. Eureka!

Jos van der Burg