DE PASSIEVRUCHT

In de Kaukasische krijtkring van Bertolt Brecht zijn de ware ouders degenen die voor de kinderen zorgen. In de filmversie van De passievrucht draait het toch weer om de bloedbanden.

Alle mannen zijn verdacht in De passievrucht. Verdacht omdat ze mannen zijn die geilheid, lust en liefde niet zo goed van elkaar kunnen (onder)scheiden. Verdacht omdat ze niet de waarheid, en vooral niet de gehele geile waarheid vertellen. Verdacht omdat ze niet weten wie ze zijn. Zijn ze zoon of vader, minnaar, echtgenoot of echtbreker? Schrijver Karel Glastra van Loon dreef in zijn boek ‘De passievrucht’ deze vragen op de spits door zijn hoofdpersoon Armin na de dood van zijn vrouw Monika te laten ontdekken dat hij niet de vader van haar zoon Bo kan zijn. Hij is onvruchtbaar. Gelardeerd met feiten en trivia over biologie en evolutietheorie plaatste hij de zoektocht van een individu, naar de waarheid, naar zichzelf, naar het vaderschap, in een groter geheel. Het blijkt een populair boek onder scholieren geworden, hoog op de leeslijsten.
Televisieregisseur Maarten Treurniet (‘Pleidooi’, ‘Zwarte sneeuw’) maakte er zijn eerste speelfilm van, naar het scenario van een andere schrijver, Kees van Beijnum. De zoektocht naar de biologische vader van Bo is hierin het voornaamste plotinstrument. De ‘verdachte’ gevallen worden in koddige intermezzi door middel van politiefoto’s geïntroduceerd. Bloedbanden hebben de plaats ingenomen van vragen over vaderschap en de natuurlijke, zelfs existentiële angst van waarschijnlijk bijna elke man, dat hij niet de vader van zijn kinderen is.

Gezichten
In de film De passievrucht doet het er, meer dan in het boek, toe wie de vader van Bo is. Bovendien heeft de film in dit geval een duidelijke handicap ten opzichte van het boek: hij moet laten zien wat het boek door middel van woorden kan verhullen. Dat gebeurt sjiek, maar een beetje stijfjes. Maarten Treurniets mysterieuze sfeertekeningen zien er op het filmdoek statisch uit.
Armin (Peter Paul Muller) confronteert de potentiële vaders met de mogelijke ontrouw van zijn overleden vrouw. Je ziet hun gezichten en bent op zoek naar gelijkenissen met Bo. Ze lijken allemaal op hem: de mislukte kunstenaar Jeroen Willems, huisarts Gijs Scholten van Aschat. En ze gedragen zich allemaal verdacht als ze zich in flashbacks, Armins fantasieën of hun eigen woorden herinneren hoe Monika (Carice van Houten) een feilloos instinct had voor hun geilheid. Het is dat haar beste vriendin Ellen (Halina Reijn), nu de partner van Armin, niet de vader van haar kind kan zijn, want ook zij valt voor Monika’s verleiding: "Je bent geil hè?" Whodidit?
Alles is teruggeregisseerd naar een niveau van fysieke herkenbaarheid en fysieke aantrekkingskracht. Dus het wordt heel belangrijk om te begrijpen wie die vader nu is, en misschien een beetje waarom — maar die psychologie biedt de film niet. Misschien heb ik tijdens het lezen van het boek van alles verdrongen, wat me tijdens het kijken van de film rauw op m’n dak viel: een prachtige acteur die vader, ik had voor hem kunnen vallen, maar niet hier, niet in deze film. In dit staaltje van miscasting ga ik niet mee.

Dana Linssen