Crulic: The Path to Beyond

Animatie brengt dode tot leven

  • Datum 01-11-2012
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Crulic: The Path to Beyond
  • Regie
    Anca Damian
    Te zien vanaf
    01-01-2011
    Land
    Roemenië/Polen
  • Deel dit artikel

In de animatiedocu Crulic vertelt de dode Claudiu zijn levensverhaal: van Roemeense gelukszoeker tot hongerstaker in een Poolse gevangenis.

Tijdens het KLIK! Amsterdam Animation Festival is in het EYE Filmmuseum de bijzondere Roemeense animatiedocu Crulic: The Path to Beyond te zien in het programma voor in Nederland niet-gedistribueerde films Previously Unreleased. Crulic vertelt het levensverhaal van de op 33-jarige leeftijd gestorven Claudiu Crulic, die als gelukszoeker naar Polen vertrok en als hongerstaker stierf in een Poolse gevangenis. Animatie is de laatste jaren een steeds vaker gebruikt middel om documentaires te vertellen en verbeelden, en het blijft een van de meest interessante keuzes om zogenaamde non-fictieverhalen tot leven te laten komen, zeker als het alternatief een hoop talking heads zou zijn.
Ook voor de Roemeense regisseuse Anca Damian was dat het geval. Van het geval Crulic was geen ander ‘beeldmateriaal’ dan 100 foto’s en een aantal artefacten beschikbaar. In feite was zijn verhaal er zo eentje dat je in de krant zou overslaan, maar dat door haar aanpak — van simpele lijnanimaties tot cut-outs en stopmotiontechnieken, geen middel blijft onbenut — een intrigerende allemansgeschiedenis wordt. Prikkelend is vooral om de dode man de verteller van zijn eigen verhaal te laten zijn. De film ontving diverse prijzen, waaronder op het toonaangevende animatiefestival van Annecy.
Crulic is hier en daar wat raadselachtig (is de Engelstalige tweede ‘verteller’ die na een half uur wordt geïntroduceerd daar om de Amerikaanse investeerder HBO te behoeden voor al te veel Pools en Roemeens?). Maar het noodlotsverhaal van een man die, al dan niet onterecht, van diefstal wordt beschuldigd en dan met lede ogen moet toezien hoe zijn zaak een corrupte, bureaucratische, ja bijna kafkaëske prestigekwestie wordt omdat hij gelinkt wordt aan de ontvreemding van de portefeuille van een hoge rechter, is ijselijk en verbijsterend.
Crulic is reportage noch reconstructie. Damians beelden tekenen als het ware een raster over de werkelijkheid. De waarheid omtrent deze zaak is toch niet meer te achterhalen. Maar ze kan via die beelden wel haar versie van een verhaal ‘dat sowieso alleen maar in de verhalen van anderen bestond’ geven. Deze keuze voor animatie duidt daarbij op een oude traditie in bijvoorbeeld de wetenschappelijke film en fotografie, teruggaand op de Franse pionier Marey die zocht naar beelden die ‘de taal konden spreken van het fenomeen dat ze in beeld brachten’. Dat is een zinvolle gedachte om je bij het kijken naar animatiedocu’s te realiseren.

Dana Linssen

Crulic is vanaf 8 november te zien in EYE in de serie Previously Unreleased waarvoor tijdens het KLIK! Amsterdam Animation Festival een animatiefilm is uitgekozen. De film zal op vrijdag 9 november worden ingeleid door Dana Linssen, hoofdredacteur van de Filmkrant.
Voor meer informatie eyefilm.nl en klikamsterdam.nl