C’EST PAS MOI, JE LE JURE!

Cinekid opent met een bekroonde jeugdfilm waarin de absurditeiten van het leven vanuit kinderperspectief haarscherp worden uitgetekend.

Zelfmoordpogingen. Het woord hangt als een donderwolk boven de wondermooie, tragikomische en schrijnend ontroerende Canadese jeugdfilm c’est pas moi, je le jure!. Hoe vaker je het zegt (ja, de tienjarige Léon doet wel drie zelfmoordpogingen!) hoe meer de film in een verkeerd daglicht komt te staan.
Het is dit jaar een van de openingsfilms van het kinderfilmfestival Cinekid, en het is op zijn minst een uitdagende keus. Tijdens een voorvertoning voor kinderfilmprogrammeurs die aan het landelijk circuit Cinekid op Locatie meedoen werd hier en daar bedenkelijk gekeken. Moeilijk, zo’n film, en nog voor elfplus ook. Cinekid heeft er maar vanaf gezien om c’est pas moi, je le jure! als schoolfilm aan te bieden omdat de ervaring is dat leerkrachten op dit gebied nogal behoudend zijn.
c’est pas moi, je le jure!, gebaseerd op jeugdherinneringen van de schrijver Bruno Hébert en in Berlijn bekroond als beste jeugdfilm, laat zien hoe Léon worstelt met de absurditeiten van het leven. Het feit dat hij een gevoelig en getalenteerd jongetje is dat veel nadenkt helpt niet mee. Hij meent zelfs dat de schepping een mislukking is en mijmert vaak over de tijd toen hij nog niet geboren was. Toen sliep hij nog, twintigduizend mijl onder zee.

Truc van indianen
Het ergste vindt hij de ruzies van zijn ouders. Als ze weer eens veel kabaal maken probeert hij zich af te sluiten door keihard piano te spelen — dat hij heel muzikaal blijkt te zijn is een van de vele ontroerende verrassingen in de film. Als dat niet werkt past hij een oude truc van de indianen toe. Hij stookt een vuurtje in de slaapkamer. Prompt is de ruzie over, en als zijn vader en moeder als gekken aan het blussen slaan laat hij ons terloops weten dat het nu net een normaal gezin lijkt. Maar wat hij ook probeert — gras eten, het huis van de buren vernielen — Léon kan niet voorkomen dat zijn moeder naar Griekenland vertrekt om een nieuw leven te beginnen. Er rest hem niets anders dan te vluchten in paradijselijke fantasieën, zijn hoofd op de kegelbaan te leggen, of een bondgenootschap te sluiten met zijn even ondernemende buurmeisje Léa, dat haar vader kwijt is en soms onder de blauwe plekken zit.
Knap is de manier waarop Falardeau de film kleurt met de grillige en ongerijmde logica van het fantasierijke kinderperspectief, prachtig ondersteund door de beelden van André Turpin. Strak, hyperrealistisch en licht vervreemdend, een beetje als in een film van Alex van Warmerdam. De absurdistische humor zorgt er voor dat de film ondanks de pijn van Léon optimistisch van toon blijft. Die zelfmoordpogingen zouden ook bizarre ongelukken kunnen zijn. In emotioneel opzicht weet Falardeau haarscherp de juiste toon te treffen. Op een onorthodoxe manier, en zonder vals sentiment, weet hij de gevoelens van Léon overtuigend uit te beelden, en het einde is hoopvol genoeg om de kinderen opgelucht de zaal te laten verlaten. c’est pas moi, je le jure! oogt als een instant klassieker.

Leo Bankersen