C.R.A.Z.Y.

Terug in de gratie

  • Datum 09-10-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films C.R.A.Z.Y.
  • Regie
    Jean-Marc Vallée
    Te zien vanaf
    01-01-2005
    Land
    Canada
  • Deel dit artikel

In C.R.A.Z.Y. worstelt Zac met zijn homoseksualiteit en met zijn vader Gervais. Acteerwerk en soundtrack overtuigen, maar de film weet te weinig te verrassen.

Zachary Beaulieu, kortweg Zac (Michel Côté), is al bij zijn geboorte een buitenbeentje, de vierde zoon in een gezin dat er uiteindelijk vijf zal tellen. En nog geboren op eerste Kerstdag ook, waardoor zijn verjaardag ieder jaar weer overschaduwd wordt door die van Jezus Christus. Opgroeiend in het Franstalige Canada van de jaren zestig is Zac het lievelingetje van zijn vader Gervais (Marc-André Grondin), totdat die hem op een dag betrapt in zijn moeders kleren en make-up. Als Zac dan ook nog vaders favoriete plaat breekt, een importversie van Patsy Cline’s ‘Crazy’, is het helemaal afgelopen voor Gervais. Gedurende de rest van Jean-Marc Vallée’s film doet Zac alles om terug in de gratie te komen; hij verloochent zichzelf en zijn homoseksualiteit.
C.R.A.Z.Y. draait om de relatie tussen Zac en zijn vader, de andere karakters komen er in het scenario van Vallée en François Boulay bekaaid van af. De drie oudere broers blijven steken in stereotypes (de scheten latende sporter, de bebrilde boekenwurm, de rebelse hardrocker). Nakomer Yvan krijgt zelfs dat kleine beetje typering niet mee: hij is gewoon een beetje dikkig. Ook de andere bijfiguren worden slechts geschetst; de film leunt op Zac en Garvais, en in iets minder mate op moeder Laurianne. De conventionele vertelling is dan ook volledig afhankelijk van de drie acteurs in deze rollen, die ze gelukkig overtuigend en ingetogen vormgeven.

Androgyne glamrock
Het gezin Beaulieu, en de film, steunt op twee pijlers: vaders muziek en moeders geloof. De macho Gervais onderdrukt zijn vrouwelijke kant in zijn platencollectie. Op feestdagen zingt hij Aznavours ‘Emenez moi au bout de la terre.’ Moeder Laurianne hoopt ooit Jeruzalem te bezoeken, Jezus achterna. In Zac komen de twee pijlers samen. Zijn moeder gelooft dat hij een door God gegeven genezende gave heeft, en net als zijn vader verbergt ook Zac een deel van zijn persoonlijkheid in muziek. Zijn onderdrukte homoseksualiteit komt tot uiting in de androgyne glamrock van de jaren zeventig, gepersonifieerd door David Bowie. De twee lijnen komen samen wanneer Zac naar Jeruzalem trekt, zowel achter de ideeën van zijn moeder (Jezus’ geboortegrond) als zijn vader (het eind van de wereld) aan.
De film heeft het hart op de juiste plek en is bij vlagen fantasievol vormgegeven — met name de sequenties waarin Zacs fantasieën tot leven komen. Het verhaal ontvouwt zich zoals je dat verwacht maar hoewel de film een enkele keer emotioneert, weet hij nooit te verrassen. Het sterke acteerwerk en de soundtrack maken veel goed, maar dat de film bij de Canadese Genie Awards werd overladen met prijzen zegt waarschijnlijk meer over het Canadese filmklimaat dan over C.R.A.Z.Y. zelf.
Oh, en die vreemde afkorting van de titel? Die wordt in het allerlaatste frame van de film verhelderd. De openbaring is geenszins een twist op het niveau van The sixth sense te noemen, maar zet de gebeurtenissen in de film subtiel in een nieuw daglicht.

Joost Broeren