BOX OF MOONLIGHT

Van de niet meer zo jonge en aanstormende Amerikaanse regisseur Tom DiCillo komen deze maand maar liefst twee films uit. Box of moonlight is een mislukte vingeroefening en The real blonde een luchtige komedie over ambitie en de seksuele mores in de Newyorkse amusementswereld. Een prettig cinematografisch equivalent van een koel glas wijn op een warme zomeravond.

Voordat Paul Thomas Anderson en Quentin Tarantino als nieuwe helden van de Amerikaanse film werden bestempeld, was er een clubje jonge honden dat de Europese festivals afschuimde. Hun veelbelovende debuten vonden gretig aftrek in de Europese arthouses, waar men gespitst was op een ‘nieuwe Jim Jarmusch’. Vooral Alexandre Rockwell en Tom DiCillio profiteerden met respectievelijk In the soup en Living in oblivion van deze belangstelling. Beide films gaan over henzelf, over de strijd om als onafhankelijke filmmaker films gerealiseerd te krijgen. Beide films lanceerden ook de carrière van acteur, en sinds kort ook regisseur, Steve Buscemi. Ons kent ons, want Rockwells broertje Sam is te bewonderen in Tom DiCillo’s Box of moonlight. Een incestueus clubje dus, die Newyorkse indies, die eigenlijk al niet meer zo hip zijn. Rockwell en DiCillo hadden op het Rotterdams filmfestival echter nog wel genoeg krediet om een groot publiek te trekken voor hun talkshow-optreden. Ze zaten een beetje zuur steken onder water uit te delen naar elkaar, terwijl hoofdrolspeler Matthew Modine uit The real blonde de talkshow zat te verzieken met geëtter. Het was allemaal even weinig inspirerend als hun recente films. Rockwell bleek in Rotterdam met zijn met Frans geld gefinancierde Louis and Frank definitief een lichtgewicht te zijn en ook Tom DiCillo komt in Box of moonlight en The real blonde niet verder dan half-grappige dialogen en Friends-achtige, onrealistische jonge mensen.

Relatiegeneuzel
Is er in Amerika niet genoeg stof voor drama? Waar zijn de nieuwe Jim Jarmuschen met grofkorrelige portretten van Mexicaanse grensposten, bijbelfanaten of getto-bewoners? Waar zijn de films die een stomp in de maag zijn? Waarom blijven zoveel films hangen in relatiegeneuzel en hopeloos ingewikkelde seksuele verhoudingen? Kortom, waarom zijn er niet meer films als Gummo: films die zulke ongemakkelijke situaties en personages tonen dat je niet meer weet hoe je in je bioscoopstoel moet zitten?
Tom DiCillo’s Box of moonlight heeft een lange voorgeschiedenis. Het project liep in 1994 vast, waarna DiCillo’s zijn vermakelijke Living in oblivion maakte. Dankzij het succes van die film, kon hij weer verder met Box of moonlight. De onderbreking heeft de film geen goed gedaan. De passie, het kloppende hart, ontbreekt. DiCillo’s vaste acteursclubje, het echtpaar Catherine Keener en Dermot Mulroney, spelen een bijrol in het verhaal over de vastgeroeste ingenieur Al Fountain (John Turturro), die een introvert personage speelt dat op 4 juli, de Amerikaanse nationale feestdag, strandt in een slaperig plaatsje, waar de flierefluiter Kid (Sam Rockwell) hem uit zijn overgediscplineerde leven probeert te halen. Er hangt altijd een licht manische zweem rond Turturro, of hij nu een psychopaat speelt (The big Lebowski) of een verlegen sukkel. Het zal zijn kolkende Siciliaanse bloed wel zijn. Het is zeer geestig om de totale paniek in zijn ogen te zien, wanneer hij wordt geacht in zijn flinterdunne boxershort te gaan zwemmen met onbekend vrouwelijk gezelschap. Rockwell speelt de bohémien Kid net een tikkeltje te geforceerd om echt leuk te zijn. De twee karakters botsen flink, maar zijn te voorspelbaar. DiCillo wil halverwege de film ook nog iets kwijt over de mythische dimensie van Midden-Amerika, maar zijn poging om David Lynch te imiteren komt plompverloren uit de lucht vallen.

Getob
Zoals de naam al doet vermoeden gaat The real blonde over de mythe van het ‘echte blondje’. Acteur en loser Joe (Matthew Modine) is op zoek naar een carrière en een echte blondine. Daarmee heeft hij twee problemen, want met zijn carrière schiet het niet op en hij woont al jaren samen met de brunette Mary (Catherine Keener). Hun gekibbel is een feest van herkenning voor iedereen die het leven in een langdurige relatie kent. Ze weten niet hoe ze verder moeten, maar samenwonen lukt ook niet. Mary heeft als visagiste werk genoeg en moet uit Joe iedere maand zijn bijdrage aan de huur lospeuteren. Joe hangt wat rond — audities doen noemt hij dat — of werkt als ober voor een cateringbedrijf. Hij is stiekem jaloers op een vriend die een goede rol in een soapserie krijgt en hij probeert stiekem een niet-geblondeerde blondine te scoren. Er zit weinig vuurwerk in de film, ook al omdat Joe en Mary uiteindelijk geen radicale stappen zetten. Het voortkabbelende alledaagse getob doet amusant aan, maar een zwaargewicht zal DiCillo nooit worden.

Thessa Mooij