BLUES BROTHERS 2000

In Blues Brothers 2000 is de verhaallijn dun, maar de muziek groots. Net als de voorganger The Blues Brothers biedt de film een staalkaart van Amerikaanse blues, soul en rhythm ’n blues. Oudgedienden als Aretha Franklin, Wilson Pickett en B.B. King zijn er samen te horen met nieuwe sterren als Erykah Badu en Jonny Lang. De film is eigenlijk een live-album voorzien van bewegende plaatjes.

Hoe maak je een vervolg op een film waarvan diverse hoofdrolspelers niet meer in leven zijn? Blues Brothers 2000 opent met een eerbetoon aan John Belushi (Joliet Jake Blues). Deze in 1982 aan de gevolgen van drugsgebruik gestorven komiek, zanger, acteur en de personificatie van de Blues Brothers, is niet de enige die in de achttien jaar sinds het uitbrengen van The Blues Brothers is overleden. Ook de legendarische zanger en bandleider Cab Calloway is niet meer onder ons. Hij speelde in de eerste film zo’n grote rol dat zijn afwezigheid voor elke sequel een obstakel vormt. Ook in de cast van de vervolgfilm heeft zich inmiddels het eerste sterfgeval voorgedaan, want harmonicalegende Junior Wells verwisselde enige tijd geleden het tijdelijke voor het eeuwige.
Weinig vervolgfilms zijn zo gespiegeld aan het origineel als Blues Brothers 2000. Vrijwel alle karakters uit de eerste film komen terug, maar wat een feest van herkenning had kunnen worden, blijft veelal steken in een oubollige parodie. Bob, van Bob’s Country Bunker, heeft inmiddels een motel en Mrs. Murphy heeft haar ‘soulfood’-diner ingeruild voor een Mercedes Benz-filiaal. Dominee James Brown, een country-song, een paramilitaire extreem-rechtse eenheid, politie-achtervolgingen: het wordt allemaal herhaald. De verhaallijn ontbeert echter het ‘Mission from God’-karakter van de voorganger. En ook al speelt John Goodman als nieuwe Blues Brother een sterke rol, iemand als John Belushi valt nu eenmaal niet te vervangen. Nu niet en nooit niet.

Gezichtsloze begeleiders
Het belang van The Blues Brothers voor de Amerikaanse muziekhistorie is groot. In een afwisselend door hardrock, glamrock, sympho, disco en punk gedomineerd decennium, brachten Aykroyd en Belushi in 1980 een eerbetoon aan de Ware Muziek, aan grote blues- en soulvertolkers als Sam and Dave, John Lee Hooker, Otis Redding, Ray Charles en Aretha Franklin. The Blues Brothers Band bevatte bovendien belangrijke ‘sidemen’ uit de jaren zestig, zoals gitarist Matt ‘Guitar’ Murphy, Alan ‘Mr. Fabulous’ en Rubin en Tom ‘Bones’ Malone. De in de film geschetste situatie dat goede musici waren veroordeeld tot het spelen van muzak in cocktailbars was conform de werkelijkheid. De musici uit The Blues Brothers Band leefden overwegend van goed betaald maar artistiek weinig bevredigend tv-werk. Naar hun eigen muziek bestond geen vraag.
The Blues Brothers Band is daarom niet zomaar een band, het is de ‘backbone of American music’. Neem bassist Donald ‘Duck’ Dunn en gitarist Steve ’the Colonel’ Cropper. Zij zaten nog op de middelbare school toen ze toetraden tot de MG’s, een formatie die op alle grote hits van Otis Redding is te horen. Cropper schreef samen met Redding onder meer het onsterfelijke ‘Sitting on the dock of the bay’. In The Blues Brothers Band werden deze gezichtsloze begeleiders, die een onmisbaar stempel op de Amerikaanse muziek hebben gedrukt, voor het eerst geëerd. Dunn en Cropper waren blanke jongetjes uit het zuiden van de Verenigde Staten die toetraden tot een van de swingendste zwarte groepen ooit. Het is deze sfeer die de eerste Blues Brothers-film typeerde. In de denkwereld van Aykroyd en Belushi bestonden geen raciale tegenstellingen. Tegelijkertijd was The Blues Brothers een voorbeeld van Amerikaans patriottisme in optima forma. Dit sentiment kwam ook tot uitdrukking in de titel ‘Made in America’ van het in 1980 uitgebrachte live-album.

Goddelijke missie
The Blues Brothers werd om meerdere redenen een klassieker: de dialogen, de kleding, de muziek, het road movie-achtige karakter, de afkeer van de politie, de minachting voor nazi’s, de anecdotes uit de Amerikaanse muziekgeschiedenis, de goddelijke missie, de macho-bravoure en de doorgaans alleen in oorlogsfilms neergezette onbreekbare vriendschap tussen kameraden (soldaten of musici, dat maakt niet uit). Op al deze punten blijft Blues Brothers 2000 ver achter. Maar daar staan muzikale momenten tegenover die zo goed zijn — een overrompelende John Goodman, Dan Aykroyd in een quasi-macho ‘It’s cheaper to keep her’, James Brown en Sharon Riley & The Faith Chorale in een grootse vertolking van Son House’s klassieker John The Revelator — dat we de film maar voor lief nemen. Tip: schaf de geweldige soundtrack aan en beslis dan of u de film wilt zien.

Eric van ’t Groenewout