BEYOND THE GAME

Vingervlug beroert de cybergamer het toetsenbord, terwijl het publiek ademloos toekijkt: een held van een nieuwe generatie is geboren. Ook Jos de Putter keek toe en filmde beyond the game.

Jos de Putter had helemaal niets met de wereld van het cybergamen voordat hij aan zijn documentaire beyond the game begon, laat staan dat hij er iets van begreep. Misschien is dat juist wel een pluspunt, omdat hij die wonderlijke, gesloten wereld van het professionele gamen niet als bewonderaar maar als neutrale toeschouwer kon benaderen. Wat De Putter met zijn filmogen zag in die enorme hallen waar de wereldkampioenschappen Warcraft III worden gehouden, was een western, met pioniers die nieuw terrein verkenden, weliswaar virtueel maar voor de betrokkenen wel degelijk van levensbelang.
Soms filmt De Putter minutenlang alleen maar de gezichten van het publiek, die bewonderend toekijken hoe wereldkampioen Grubby — Manuel Schenkhuizen uit Zoetermeer — vingervlug het toetsenbord beroert. Hij is een van de helden van een nieuwe generatie. Grubby’s oog-handcoördinatie schijnt ongeëvenaard te zijn, en eigenlijk is dit alles wat je als kijker hoeft te weten over de cybergame Warcraft III (niet te verwarren met het populaire spel Warcraft, volgens Schenkhuizen te vergelijken met schaken versus dammen). Komisch is de scène waarin Grubby met zijn vriendin napraat over een wedstrijd, een bizar gesprek voor ons leken, vol met het meest onbegrijpelijke jargon.

Aartsvijand
De mythische status van Grubby moet De Putter op het spoor van de western hebben gezet, temeer omdat Grubby net als elke westernheld een aartsvijand heeft: de Chinese Sky, die gedurende de documentaire steeds meer in de put raakt omdat het gamen op topniveau een zware wissel op hem trekt. Alleen door acht uur per dag te oefenen blijft hij in de running. De duels met Grubby vinden niet in de stoffige woestijn plaats maar in de cleane ruimtes van de conventiecentra waar de kampioenschappen worden gehouden.
De Putter — een verklaard tegenstander van gepolijste beelden — onderzocht eerder de mythologie van onze voorouders (het is een schone dag geweest, the making of a new empire), en verklaarde de liefde aan dans (dans, grozny dans), een baseball-team (brooklyn stories) en een singer/songwriter (how many roads). Hij maakte deze keer een roadmovie zonder de weg op te gaan, met adolescenten aan het virtuele stuur die alle kanten op kunnen, strategieën ontwikkelen, offers leveren, keuzes maken, en gaandeweg opgroeien. De traan die aan het einde vloeit bij Sky, is een van de mooiste beelden van de film, die verder op redelijke afstand van de gamers blijft, waarschijnlijk om de geïsoleerde wereld te benadrukken. Het duurt even maar met die laatste traan breekt De Putter eindelijk door de muur heen.

Mariska Graveland