Arrietty

Een Brits kinderboek leverde de stof voor deze charmante Japanse tekenfilm uit de Ghibli-studio van grootmeester Hayao Miyazaki. De regie van Arrietty liet hij deze keer aan een jongere collega over.

Heldin Arrietty is een meisje van veertien dat zo klein is als Klein Duimpje. Ze woont met haar miniatuurouders onder de vloer van een prachtig oud herenhuis aan de rand van Tokio. Het gezin overleeft door op bescheiden wijze spullen en voedsel van de mensen te ‘lenen’. Ze doen hun best om niet op te vallen en daarom denken de meeste grote mensen dat het bestaan van dit volkje een legende is. Maar omdat Arrietty ondernemend is en de wereld wil verkennen, gebeurt het dat een jongetje een glimp van haar opvangt.

Het gegeven van Karigurashi no Arrietty (Arrietty) is gebaseerd op kinderboeken uit de jaren vijftig van de Britse schrijfster Mary Norton. Hayao Miyazaki (Spirited Away, 2001; Ponyo, 2008) liep naar verluidt al zo’n veertig jaar rond met het plan voor een verfilming van Nortons fantasiewereld. Inmiddels loopt Miyazaki tegen de zeventig. Hij schreef nog wel het scenario, maar besloot de regie over te dragen aan Hiromasa Yonebayashi, de jonge Ghibli-animator die eerder verantwoordelijk was voor de uitbundige scène in Ponyo waarin het vismeisje over de golven rent.

Met die herinnering in het achterhoofd zijn de eerste beelden van Arrietty teleurstellend. De animatie is betrekkelijk simpel en oogt aanvankelijk zelfs houterig, alsof het allemaal op een koopje moest. Gelukkig trekt dat bij wanneer het verhaal op gang komt. Dan blijkt dat ook Yonebayashi de kunst verstaat om eenvoudig getekende figuurtjes een volstrekt levensecht karakter te geven. In dat opzicht is Arrietty veel realistischer dan menig computergeanimeerd spektakel.

Overweldigend groen
Arrietty zelf, die voor het eerst met haar vader mee mag op een gevaarlijke verzameltocht in het grotemensenhuis, is hartveroverend. Nog vol vertrouwen en verwachtingsvol als een kind, maar ook moedig en doortastend als het erop aankomt. De herkenbaarheid waarmee het kleine gezinnetje wordt neergezet is groot. Je hebt nauwelijks het gevoel dat het sprookjesfiguren zijn.

Ook de sfeer die wordt opgeroepen draagt duidelijk het Ghibli-stempel. Het groen van de natuur is overweldigend aanwezig en hoewel Arrietty minder dynamisch en verrassend is dan Miyazaki’s eigen meesterwerken slaagt zijn opvolger er toch heel goed in er een spannend en aansprekend avontuur van te maken. Een blazende kat of een onverwacht opfladderende kraai kunnen plots een gevoel van dreiging oproepen, en de ‘ouderwetse’ tekenfilmtechniek blijkt ook zonder 3D voor dramatische ruimtelijke effecten te kunnen zorgen.

Er is een bescheiden ecologische boodschap – ook een Ghibli-kenmerk – en naast spannend avontuur zijn er prachtige, ingetogen momenten. De vriendschap tussen Arrietty en het jongetje dat haar heeft ontdekt is subtiel en ontroerend. Een ervaring die hun leven zal verrijken, ook al kunnen ze niet samen blijven. Het is een ontmoeting die een beetje doet denken aan De eenzaamheid van de priemgetallen. Die enigszins filosofische inslag maakt deze (ondertiteld uitgebrachte) film minder geschikt voor de allerkleinsten, maar verder kan Arrietty door jong en oud worden genoten.