ALZA LA TESTA

Alessandro Angelini’s alza la testa begint als rauw-realistisch vader-zoon-drama, over de controlerende Mero en zijn boksende zoon Lorenzo, en wordt dan iets heel anders.

"Houdt je hoofd omhoog, op de vloer ligt alleen maar vuilnis." Het is de mantra die alleenstaande vader Mero (Sergio Castellitto) zijn zeventienjarige zoon Lorenzo (Gabriele Campanelli) keer op keer voorhoudt in Alessandro Angelini’s alza la testa. Net als in Angelini’s speelfilmdebuut l’aria salata (2006) staat de relatie tussen vader en zoon centraal. Daar was het de zoon van middelbare leeftijd, een gevangenishulpverlener, die zijn vader, een veroordeelde moordenaar, onder ogen moest komen. alza la testa heeft eenzelfde nadruk op masculiene fysicaliteit als masker voor onderhuidse instorting, eenzelfde dicht-op-de-huid stijl die veel van de acteurs vraagt.
Opnieuw staat ook de middelbare man centraal, maar ditmaal is hij dus de vader. Mero tracht zijn mislukte leven — de gestrande relatie met Lorenzo’s Albanese moeder; een loodzware en doodlopende carrière op een scheepswerf — goed te maken via de bokscarrière van zijn zoon. Dus traint hij hem, een-op-een in hun zelfgebouwde boksring. En houdt hij eindeloos voor zijn hoofd hoog te houden: "Winnaars zijn niet degenen die nooit vallen, maar zij die altijd weer opstaan."

Verraad
Dat is de eerste helft alza la testa: een gevoelig, sterk geacteerd een-tweetje tussen de controlerende vader en de tienerzoon die zich langzaam maar zeker aan die controle ontworstelt. Wie zich daartoe aangetrokken voelt, en dus van plan is de film te gaan zien, adviseer ik om hier te stoppen met lezen. Echt. Zelfs al is er maar een klein kansje dat je hem gaat zien. Zeker weten? Goed. Want: het feit dat niet de zoon maar de vader centraal staat, wijst al een beetje vooruit naar de plotse wending die de film halverwege neemt. Die zal ik hier niet weggeven, maar zelfs die informatie zelf is natuurlijk al te veel: wie eenmaal weet dat er een twist komt, zit daar alleen nog maar op te wachten, en kan er dus nooit echt door verrast worden.
Het maakt het voor mij bovendien onmogelijk om de film echt te bespreken. Linksom of rechtsom, hoe dan ook pleeg ik lezersbedrog: of ik houd de twist onder de hoed en bespreek dus alleen de eerste helft van de film, of ik geef hem weg en maak daarmee de eerste helft voor de kijker overbodig. Als gezegd: ik zal het hier niet weggeven; wie echt benieuwd is leest er online de recensie van Screendaily maar op na. Recensent Lee Marshall geeft de boel wel weg, en lijkt zich bovendien persoonlijk aangevallen te voelen door de koerswijziging, die hij wegzet als een verraad aan de centrale karakters en conflicten van de film. Dat is onzin; er is maar één centraal karakter, en alles draait om zijn innerlijke conflict, dat alleen door alle andere karakters echt achter zich te laten afgerond kan worden.

Joost Broeren