Adem

Twee jongens leven op het scherp van de snede in het met bravoure neergezette Belgische debuut Adem, dat de medische achtergrond moeiteloos ontstijgt.

De belangrijkste hoofdpersonen in het al veelvuldig geprezen Adem lijden aan cystic fibrosis (taaislijmziekte), een aangeboren longkwaal waarmee je vaak de veertig niet haalt. De Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting hoopt dat de film de aandacht voor de ziekte en orgaandonatie kan vergroten. Maar mocht u nu vrezen dat het een voorlichtingsfilm vol sentimentele feelgoodmomenten is, dan kan ik u geruststellen.
Hoewel regisseur en coscenarist Hans Van Nuffel het grote gebaar niet schuwt is de toon van dit in koele tinten gevangen overlevingsverhaal eerder grimmig te noemen. Soms moest ik zelfs even denken aan die merkwaardige sciencefictionfilm Never let Me go, ook over jonge mensen die (om andere redenen) een korte levensverwachting hebben.
Wat doe je als je weinig tijd hebt? Zeventienjarige Tom (Stef Aerts) laat zijn opstandigheid de vrije loop. Hij maakt ruzie met zijn ouders en zoekt zijn heil bij foute vrienden. Een heel ander voorbeeld stelt Xavier, een levensgenieter en onderwaterfotograaf die met veel zwier een Porsche rijdt en zijn lichaam uitdaagt tot hij er letterlijk bij neervalt.

Lef
Nu wordt Tom heen en weer geslingerd tussen zijn nieuwe vriend Xavier en zijn criminele maatjes. Vrouwen zorgen voor extra complicaties en verwarring. Xavier schrikt zich een hoedje als hij merkt dat zijn vriendin en lotgenote een kind wil. Kwade Tom wordt in het ziekenhuis verliefd op een meisje dat hij niet kan aanraken omdat ze in quarantaine zit. Hun gestuntel als ze elkaar eindelijk echt ontmoeten is een van de meest ontroerende momenten.
Is het bij dit alles van belang te weten dat de sterk debuterende Van Nuffel zelf in lichte mate aan de ziekte lijdt? Eigenlijk niet, al kan je vermoeden dat zijn ervaring ervoor heeft gezorgd dat de ziekte aan de ene kant allesbepalend is, maar tegelijkertijd als een vanzelfsprekend gegeven op de achtergrond blijft. Adem is een met lef en overtuigingskracht gespeeld drama over jonge mensen en hun gevecht met hun gevoelens en het leven. Een strijd die gemakkelijk een heel andere, meer alledaagse oorzaak had kunnen hebben en die dan net zo heftig en emotioneel was geweest.
Jammer dus dat er af en toe toch storende onhandigheden en uitglijders ingeslopen zijn. Hoewel de keus om de handeling grotendeels binnen de ziekenhuismuren te situeren goed uitpakt — het versterkt de beklemming — laat het je als kijker toch met vragen zitten over het leven daarbuiten. Wat Tom bijvoorbeeld zoekt bij die buurtbende kan je wel vermoeden, maar het blijft een beetje in de lucht hangen. Bijna potsierlijk wordt het zelfs wanneer een van Toms maatjes in het ziekenhuis pardoes een verpleger neerslaat en er nog mee weg komt ook. En het blijft niet bij die ene misslag.
Neemt niet weg dat Van Nuffel al is opgemerkt door het Amerikaanse vakblad Variety. Dat heeft hem geselecteerd voor het programma ‘Variety’s 10 Euro Directors to Watch’ op het filmfestival van Karlovy Vary.

Leo Bankersen