IFFR Critics’ Choice: Kees Driessen over When Marnie Was There

When Marnie Was There

In het Critics’ Choice-programma van IFFR leiden critici hun gekozen film in met een eigen video-essay. Kees Driessen presenteert vandaag de laatste film in het programma: When Marnie Was There, misschien wel de laatste film van Studio Ghibli.

Voor de vertoning van When Marnie Was There vertelt Driessen (de Filmkrant, Vrij Nederland) over de film en zijn bijhorende essay. “Misschien is deze film wel het einde van een tijdperk.”

Het had weinig gescheeld of Driessen had een pornografische film gekozen als zijn critic’s choice. “Ik dacht: als ze mij vragen als critic moet ik ook iets toevoegen aan het programma waarbij het nog ergens op slaat dat ik het doe. Ik begon met kijken naar speelfilms die ik al op een ander internationaal festival had gezien en die hier nog niet vertoond zouden worden. Maar iedere andere criticus had dat evengoed kunnen doen. Toen heb ik een tijdlang geprobeerd een pornoprogramma samen te stellen. Ik zocht naar een lange film die een beetje beter was dan het gros, maar daar zijn er vrij weinig van. Ik had wel een paar redelijke korte films gevonden, maar na veel onderzoek had ik nog geen compleet programma waarvan ik dacht dat ik mensen daarvoor met goed fatsoen een kaartje kon laten kopen.”

Toen viel zijn oog op When Marnie Was There, misschien wel de laatste film van de geroemde Japanse animatiestudio Ghibli. Afgelopen jaar hebben de twee grote regisseurs bij Ghibli, Hayao Miyazaki en Isao Takahata, met respectievelijk The Wind Rises en The Tale of The Princess Kaguya zeer waarschijnlijk hun laatste films gemaakt. En het is niet onwaarschijnlijk dat met hen de studio ook gaat stoppen. “When Marnie Was There van Hiromasa Yonebayashi is de laatste film die Ghibli nu heeft uitgebracht, dus misschien is deze film wel het einde van een tijdperk.”

Omdat veel mensen Japanse animefilms zoals When Marnie Was There niet gewend zijn, wijst Driessen in zijn video-essay op een paar typische elementen die in de film zitten. “Bij Ghibli-films lijken de gezichten van de tienerhelden veel op elkaar. Ze zijn vrij vlak en de ogen zijn groot. Als je nieuw bent in anime valt dit zo op, dat het kan afleiden. Ik wil het publiek een inhaalslag geven, zodat ze letten op andere dingen.”

Driessen heeft voor het Critics’ Choice-programma zijn eerste video-essay gemaakt, met de hulp van VPRO-editor Menno Kooistra. Daar kwam volgens hem nog best veel bij kijken: de wisselende beeldkwaliteit van het materiaal, lelijke lettertypes op de dvd en audio die niet geschikt is voor de bioscoop. “Technisch valt er nog veel te leren, zeker als je een video-essay naar de zaal brengt.” Allemaal zaken die bij een volgend video-essay gemakkelijker kunnen gaan. Of Driessen meer van zulke essays wil maken is echter nog maar de vraag. “Het is verleidelijk om nu ja te zeggen, maar het maken van video-essays is heel tijdrovend. Dat gaat me er later misschien wel van weerhouden.”

Video-essay of niet, uiteindelijk blijft Kees Driessen bezig met mensen de weg wijzen in cinema. “Schrijven over cinema is voor mij niet compleet anders dan schrijven over het leven. Het is condenseren, blikken scherpen, mensen ergens op wijzen. De grenzen in de filmkritiek zijn wel diffuser geworden, zodat we nu ineens critici hebben die met bewegend beeld vertellen. Maar uiteindelijk zitten we gewoon met zijn allen om een haardvuur, en de beste verteller vertelt.”


IFFR Critics’ Choice 2015: 5 Things about Ghibli on Vimeo.