Redactioneel

Streamingplatforms blijven in het nieuws. Zo veroorzaakte het bericht dat eind november de stekker uit FilmStruck ging met name internationaal nogal wat opschudding. De door Turner Classic Movies geïnitieerde service hostte namelijk ook 200 films van The Criterion Collection, het Amerikaanse dvd-label bekend om z’n zorgvuldige uitgaven van restauraties en (wereldcinema)klassiekers.

Op het eerste gezicht niet echt nieuws wat de Nederlandse filmliefhebber direct raakt, want de Amerikaanse dvd’s werden toch al nooit door de Europese spelers gelezen, en FilmStruck was alleen via digitale omwegen beschikbaar. Maar het was wel een collectie om alleen al virtueel van te watertanden; want films die bijna op geen andere manier te bekijken waren. Na een handtekeningenactie van filmprominenten (Paul Thomas Anderson, Alfonso Cuarón, Barry Jenkins, Christopher Nolan) lijkt het er nu op dat Criterion vanaf voorjaar 2019 toch weer verder kan. Maar de vraag hoe om te gaan met de archivering en beschikbaarheid van internationaal filmerfgoed is daar niet mee opgelost.

Het tweede nieuwtje ging natuurlijk over Roma, de door Netflix geproduceerde Gouden Leeuw-winnende nieuwe film van Alfonso Cuarón, die in het ene land wel, en in het andere land niet, of dan weer alleen in bioscopen van een bepaalde keten te zien zou zijn. Als één film een groot doek verdient, is die het wel, dus alleen al daarom is het een wonder dat de streaminggigant erin investeerde. Maar het is op het eerste gezicht ook niet bepaald een potentiële kaskraker: zwart-wit; een lang, traag, uitgebeend narratief. Zo beschreven dus een van die echte slow cinema artfilms die het toch al zo moeilijk hebben in de bioscopen. Dus waarom die uitbreng zo krampachtig controleren, op een manier die aan de monopolies van de eerste studio’s doet denken? Gaan de tweede, derde en vierde schermen nu echt dat deel van de filmgeschiedenis ook nog eens dunnetjes overdoen?

En toen werd bekend dat Lucas Dhonts in Cannes bekroonde en ook hier in Nederland vol bewondering ontvangen Girl door Netflix in een gekuiste (gecensureerde mag ook) versie zou worden uitgebracht. Er wordt meer in films geknipt dan we denken – weet iedereen die wel eens films kijkt in vliegtuigen, of in landen waar de censor echt nog met de schaar klaarstaat. In het geval van Girl lijkt het eerder commerciële voorzorg. De Motion Picture Association of America wilde er een penis uit voor de bioscooprelease, want anders geen familievriendelijke keuring (en dus kleiner bereik). De streaminggigant viel over een naaktscène. Werden die betaalzenders met hun slimme televisieseries niet ooit geroemd om hun vrije geest, een veilige haven voor het filmische – ook als het om controversiële onderwerpen ging?

Misschien bemoeien ze zich vóór de productie minder met de inhoud dan de traditionele Hollywoodstudio’s. Maar ze hebben wel meer zeggenschap over de verspreiding ervan. Is dat winst voor filmmakers?

@danalinssen